Nhằm triển khai hiệu quả Luật GDQPAN trong hệ thống giáo dục quốc dân, thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã phối hợp với các bộ, ngành Trung ương tham mưu cho Chính phủ, các bộ, ngành ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; tổ chức tập huấn, thi giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý GDQPAN giỏi các sở GD-ĐT, các trường trung cấp, cao đẳng, các cơ sở giáo dục đại học về công tác GDQPAN.
Hệ thống trung tâm GDQPAN cho sinh viên đang hoạt động đã dần đi vào nền nếp, chất lượng, từng bước được nâng cao, các cơ sở giáo dục đã có giáo viên giảng dạy môn học GDQPAN để bảo đảm chất lượng ban đầu của môn học. Đội ngũ giáo viên khối THPT, trung cấp cơ bản được biên chế giáo viên chuyên trách GDQPAN. Qua kiểm tra, đánh giá của cơ quan chuyên môn và qua các đợt tập huấn, bồi dưỡng giáo viên cốt cán GDQPAN toàn quốc hằng năm, hơn 90% học sinh, sinh viên được học tập môn học GDQPAN theo chương trình, nội dung GDQPAN, nhận thức được mục đích, yêu cầu của môn học, đáp ứng được yêu cầu đề ra trong tình hình mới.
Thực tế sau 9 năm thực hiện Chỉ thị số 12-CT/TW của Bộ Chính trị, và 3 năm triển khai Nghị quyết số 29-NQ/TW và thực hiện Luật GDQPAN, bên cạnh những kết quả đã đạt được còn bộc lộ một số hạn chế như: Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo Quyết định số 1911/QĐ-TTg ngày 18-10-2013 của Thủ tướng Chính phủ chưa bảo đảm thời gian kế hoạch. Thực hiện đề án phát triển trung tâm GDQPAN, đào tạo giáo viên, giảng viên GDQPAN còn chậm tiến độ. Nhiều cơ sở giáo dục chưa có hoặc còn thiếu giáo viên chuyên trách theo quy định, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy còn thiếu, chất lượng môn học GDQPAN của học sinh, sinh viên còn nhiều hạn chế. Hệ thống tổ chức quản lý, phương pháp tổ chức triển khai dạy và học còn mang nặng tư duy cũ, lạc hậu, thậm chí còn biểu hiện đối phó, chưa hiệu quả. Học sinh, sinh viên học GDQPAN còn phải đóng học phí...
GDQPAN có vị trí hết sức quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Để thực hiện tốt đổi mới toàn diện GDQPAN cho học sinh, sinh viên theo Nghị quyết số 29-NQ/TW và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, thời gian tới, Bộ GD-ĐTxác định tiếp tục triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 25-10-2013 về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chỉ thị số 12-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về GDQPAN trong hệ thống giáo dục quốc dân trong tình hình mới. Theo đó, công tác GDQPAN trước hết phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy Đảng, sự quản lý điều hành của chính quyền và vai trò tham mưu của các ban, ngành, tổ chức thực hiện chặt chẽ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương bằng các hình thức phù hợp với từng đối tượng, kết hợp giáo dục thường xuyên với giáo dục tập trung, có trọng tâm, trọng điểm để nâng cao chất lượng giáo dục kiến thức QPAN, bảo đảm nguồn nhân lực có chất lượng cho quốc phòng, qua đó kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế-xã hội với tăng cường QPAN, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Bộ GD-ĐT tiếp tục triển khai đồng bộ các nhiệm vụ theo quy định của Luật GDQPAN, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý GDQPAN. Đồng thời, đổi mới chương trình, nội dung theo Quyết định số 1911/QĐ-TTg về ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật GDQPAN để xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật. Biên soạn và phát hành sách giáo khoa, giáo trình, tài liệu GDQPAN. Tích cực đổi mới, nâng cao trình độ thực hành kỹ năng quân sự cho đội ngũ giáo viên GDQPAN theo hướng chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo làm công tác GDQPAN. Xây dựng các đề án thực hiện Luật GDQPAN, tiếp tục hoàn thiện các thủ tục trình Chính phủ phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng Trung tâm GDQPAN Tây Bắc theo Quyết định số 161/QĐ-TTg ngày 30-1-2015 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, tích cực đổi mới GDQPAN theo chuyên ngành học sinh, sinh viên theo học, tạo điều kiện hướng nghiệp quân sự, nâng cao chất lượng đào tạo và tạo nguồn thường trực cho nguồn lực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường nghiên cứu khoa học trong các cơ quan quản lý các cơ sở đào tạo và học sinh, sinh viên để nâng cao nhận thức về QPAN, kỹ năng quân sự phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đẩy mạnh việc đổi mới, nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến kiến thức QPAN cho học sinh, sinh viên bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, linh hoạt và phù hợp. Phát huy thế mạnh của hệ thống thông tin truyền thông; kết hợp, lồng ghép nội dung tuyên truyền, phổ biến kiến thức QPAN trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thông tin lưu động. Kết hợp giữa giáo dục thường xuyên với giáo dục tập trung, nhất là tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác GDQPAN trong tình hình mới.
GDQPAN luôn được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt coi trọng thông qua hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy, Bộ GD-ĐT đã chủ động phối hợp với bộ, ngành Trung ương và địa phương triển khai toàn diện, chất lượng GDQPAN trong hệ thống giáo dục quốc dân. Qua đó, góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh, sinh viên về lòng yêu nước, truyền thống bảo vệ Tổ quốc của dân tộc, xây dựng ý thức tổ chức kỷ luật, nếp sống chính quy, kỹ năng quân sự, an ninh cần thiết. Đây là điều kiện tốt để mỗi học sinh, sinh viên hình thành nhân cách, tư duy nhận thức về QPAN, trách nhiệm đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh, sinh viên.
Thiếu tướng, TS, NGND NGUYỄN THIỆN MINH, Vụ trưởng Vụ Giáo dục QPAN, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
