Nước ta là một trong những quốc gia biển có vị trí chiến lược quan trọng đối với an ninh và an toàn hàng hải trong khu vực. Khu vực biển Đông của Việt Nam giáp với nhiều nước như Trung Quốc, Philippine, Bruney, Indonesia, Singapore, Malayxia, Campuchia, Thái Lan, rất thuận lợi cho giao thông đường biển, phát triển kinh tế, du lịch… cũng như hội nhập quốc tế và khu vực, song cũng tiềm ẩn nguy cơ nhiều loại tội phạm xuyên quốc gia xâm nhập vào nước ta đặc biệt là tội phạm ma tuý (TPMT) diễn biến hết sức phức tạp và ngày càng gia tăng.

Thấy được tình hình tội phạm về ma túy và thực tiễn đấu tranh với loại tội phạm này trên biển, đảo xa của Tổ quốc, ngày 29/11/2004, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 155/2004/QĐ-BQP, trên cơ sở Quyết định 1078/QĐ-TTg ngày 11/10/2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Tổ chức lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy của Bộ đội Biên phòng và Cảnh sát biển”. Ngày 16/7/2010, Chính uỷ Cảnh sát biển Việt Nam ra Quyết định số 1427/QĐ-CSB về việc công nhận ngày 29/11 hàng năm là ngày truyền thống của lực lượng chuyên trách PCTP ma túy Cảnh sát biển (CSB).

Việc ra đời lực lượng chuyên trách PCTP ma túy CSB có ý nghĩa quan trọng, mở đầu cho thời kỳ xây dựng và phát triển một lực lượng chuyên trách của Nhà nước về quản lý an ninh trật tự, an toàn và từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm ma túy ra khỏi đời sống xã hội.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tương - Chính ủy CSBVN trao thưởng cho các đơn vị có thành tích tốt trong PCTP ma túy.

Thời điểm mới thành lập, lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý CSB chủ yếu thực hiện chức năng tham mưu với Đảng ủy, BTL CSB và hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ. Việc vận hành cơ chế lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ lúc đầu gặp nhiều khó khăn, bất cập. Tuy nhiên với tinh thần tích cực, chủ động, dám nghĩ, dám làm, những người lính tiên phong xây dựng lực lượng PCTP ma tuý đã đồng lòng, chung sức, tập trung tất cả cho nhiệm vụ chính trị được giao. Nhiều đoàn công tác đã lặn lội suốt dọc bờ biển từ Đông Bắc đến Tây Nam của Tổ quốc để khảo sát, xác lập các vị trí đóng quân; rà soát các văn bản pháp luật của Việt Nam và quốc tế để đề xuất xây dựng những văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao, đồng thời chủ động lập Dự án về xây dựng lực lượng.

Từ những ngày đầu thành lập, tổ chức biên chế của lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý Cảnh sát biển chỉ có 07 cán bộ, nhân viên. Đến nay lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý Cảnh sát biển có 01 phòng thuộc cơ quan Bộ Tư lệnh (bao gồm 4 Ban); 04 Cụm Đặc nhiệm phòng chống tội phạm ma túy, 04 Ban PCTP ma tuý tại các Vùng Cảnh sát biển.

Cùng với sự phát triển lực lượng, tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy và các tổ chức quần chúng được xây dựng, hoạt động có hiệu quả. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trinh sát viên, trong lực lượng đã phát huy tinh thần trách nhiệm cao, gương mẫu về phẩm chất đạo đức lối sống, xứng đáng là tấm gương cho quần chúng học tập. Chi bộ Phòng PCTP ma tuý thường xuyên đạt trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, khẳng định được vai trò lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức toàn lực lượng khắc phục khó khăn, gian khổ, đoàn kết, thống nhất, tự lực, tự cường, không ngừng phấn đấu vươn lên.

Trải qua 10 năm xây dựng và phát triển, lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý Cảnh sát biển đã khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu đạt được một số kết quả quan trọng, nổi bật là:

Công tác tham mưu, chỉ đạo

Đảng uỷ, Thủ trưởng BTL đã quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời và tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 26/3/2008 của Bộ Chính trị về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới; Kế hoạch số 266/KH-BQP ngày 14/01/2009 của Bộ Quốc phòng về triển khai thực hiện Chỉ thị 21-CT/TW đến từng cơ quan, đơn vị và cán bộ, chiến sĩ LLCSB; Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới và Kế hoạch số 169-KH/QUTW ngày 29/4/2011 của Quân ủy Trung ương về thực hiện Chỉ thị 48-CT/TW của Bộ Chính trị, tạo chuyển biến mới trong nhận thức và hành động về công tác phòng, chống tội phạm ma túy. Cùng với đó đã ban hành các nghị quyết chuyên đề lãnh đạo, chỉ đạo nghiệp vụ trong đợt cao điểm phòng, chống ma túy; ban hành các chỉ thị về công tác nghiệp vụ đối với lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý; Phòng PCTP ma tuý thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc các Cụm đặc nhiệm PCTP ma tuý tổ chức hoạt động nghiệp vụ trên các vùng biển, đảo được phân công.

Tham gia đóng góp vào các văn bản pháp luật có chất lượng và hiệu quả như Dự thảo Luật tổ chức cơ quan điều tra, Luật tố tụng hình sự,... đáp ứng yêu cầu và thời gian đặt ra. Làm tốt vai trò thường trực của Ban chỉ đạo 1389 Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, Ban chỉ đạo TKHS-TKTP của Bộ Quốc phòng

Công tác tuyên truyền

Lực lượng chuyên trách PCTP ma túy BTLCSB làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền cho cán bộ, chiến sĩ CSB và quần chúng nhân dân các tỉnh thuộc địa bàn hoạt động của lực lượng về tác hại của ma tuý và các tệ nạn xã hội. Coi nội dung tuyên truyền là trách nhiệm của mọi quân nhân trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy. Thực hiện tốt các quy định, chỉ thị, hướng dẫn của trên trong các hoạt động như: “Mở đợt cao điểm phòng, chống ma túy”; “Ngày toàn dân phòng, chống ma túy ”; “Tháng hành động phòng, chống ma túy”. Đã tiến hành 243 đợt tuyên truyền cho 48.460 lượt người, 655 phương tiện, phát 216.330 tờ rơi, 625 tấm tranh ảnh về các loại cây chứa chất ma túy và các chất ma túy thường gặp, 800 cuốn sổ tay những điều cần biết về HIV/AIDS, 927 quyển sách pháp luật về phòng chống ma túy.

Công tác đấu tranh chuyên án, vụ án

Ngay từ khi mới thành lập, lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý BTLCSB đã phối hợp với lực lượng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma tuý/Bộ Công an trực tiếp tiến hành điều tra cơ bản nhiều địa bàn, tuyến biển trọng điểm như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Nghệ An, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang, Cà Mau… trên cơ sở của Quyết định 133 ban hành kèm theo quy chế phối hợp của Thủ tướng Chính phủ giữa các lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý Bộ đội Biên phòng, Hải quan và Cảnh sát biển. Qua phối hợp đã rà soát nắm, phát hiện hàng trăm đối tượng nghi vấn; nhiều đường dây đang hoạt động, trong đó có hàng chục đối tượng nước ngoài để lập kế hoạch đấu tranh. Phối hợp điều tra xác minh hàng trăm đối tượng đưa vào diện quản lý nghiệp vụ, có nghi vấn hoạt động mua bán, vận chuyển ma tuý qua biên giới, đường biển vào nội địa.

Đã phối hợp với lực lượng chuyên trách Cục C47/Bộ Công an và Công an các địa phương phát hiện, điều tra bắt giữ khám phá 929 chuyên án, vụ án (độc lập khởi tố 129 vụ án hình sự về ma túy); bắt giữ 1.747 đối t¬ượng, tang vật thu giữ hơn 461 bánh hêroin; 3,72kg thuốc phiện; 8,16 tấn nhựa cần sa, gần 51 kg cần sa; 55,2 kg + 88.016 viên MTTH; 33 khẩu súng + 711 viên đạn các loại; 144 bộ sử dụng ma túy; 24 cân điện tử; 46 xe ôtô, 446 xe máy, 924 ĐTDĐ; hơn 09 tỷ đồng cùng nhiều tang vật, tài sản khác có liên quan đảm bảo an toàn tuyệt đối về người và trang bị vũ khí. Trong đó có nhiều chuyên án, vụ án điển hình, số ma túy mà các đối tượng vận chuyển, mua bán gây chấn động cả nước và trong khu vực, đó là: Chuyên án 408-P (tháng 5/2008) và chuyên án 006-N (tháng 4/2012) do Phòng PCTP ma túy/BTL Cảnh sát biển phối hợp cùng Cục C47/Bộ Công an và PC47/Công an Quảng Ninh tiến hành đấu tranh. Trong chuyên án 408-P, đã bắt giữ 05 đối tượng nước ngoài, thu hơn 8 tấn nhựa cần sa + hơn 4 tỷ đồng (cả 5 đối tượng đều bị Tòa án tuyên án tử hình); chuyên án 006-N, kết thúc giai đoạn 1 (tháng 1/2013), chúng ta đã bắt giữ và truy tố 130 bị can (mức án đều từ khoản 3 trở lên theo điều 193, 194, 195 Bộ luật Hình sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), số ma túy bọn chúng mua bán lên tới 25.000 bánh hêrôin (tương đương hơn 8 tấn hêrôin) + số tang vật tài sản thu được trị giá nhiều tỷ đồng.

Đặc biệt trong thời gian gần đây, Phòng PCTP ma tuý Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển và Cụm ĐNPCTP ma tuý số 1 - Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển xác lập chuyên án 814T bắt giữ 03 đối tượng. Tang vật thu giữ gồm: 13kg ma tuý tổng hợp, trong đó có 05kg ma tuý dạng đá, 08kg thuốc lắc (hơn 20.000 viên), hơn 20 triệu đồng, 8 ĐTDĐ, 02 xe máy. Đây là vụ án thu giữ quả tang lượng ma tuý tổng hợp lớn nhất trên toàn quốc từ trước tới nay, kết quả đấu tranh chuyên án 814T do lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý Cảnh sát biển chủ trì đã triệt phá đường dây phạm tội nghiêm trọng, đã được lãnh đạo, chỉ huy các cấp ghi nhận và đánh giá cao

Với những thành tích đạt được trong 10 năm qua, lực lượng chuyên trách PCTP ma túy Cảnh sát biển đã vinh dự được Thư khen của Thủ tướng Chính phủ (2008), đặc biệt được Chủ tịch nước tặng thưởng: Huân chương Chiến công Hạng nhất (2008); Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (2010); UBND thành phố Hải Phòng tặng Bằng khen (2008); Bộ Công an tặng hai Bằng khen (2009, 2011); và rất nhiều Bằng khen, Giấy khen của Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển. Hai cá nhân được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhì (2010) và hạng Ba của Chủ tịch nước (2008); hai bằng khen của Tổng cục Cảnh sát - Bộ Công an (2009, 2012); và nhiều cá nhân, tập thể được Bằng khen, giấy khen của Tư lệnh, Chính ủy Cảnh sát biển Việt Nam

Những thành tích nổi bật trong 10 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành của lực lượng chuyên trách PCTP ma túy CSB trước hết bắt nguồn từ sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, mà trực tiếp là Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng và Đảng ủy, BTLCSB đã luôn quan tâm, theo dõi, chỉ đạo sâu sát, tập trung phát triển lực lượng, sớm hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ Cảnh sát biển; xây dựng hệ thống văn bản pháp quy thống nhất... để lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý CSB phát triển đúng hướng, hoạt động hiệu quả, đúng pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế.

Thành tích và sự trưởng thành của lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý CSB còn bắt nguồn từ ý chí, nghị lực, quyết tâm, bản lĩnh vững vàng, tinh thần vượt khó trong thực hiện nhiệm vụ của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong toàn lực lượng.

Trong những năm tới, dưới sự tác động của tình hình quốc tế và khu vực, theo dự báo tình hình buôn bán, vận chuyển, sử dụng ma túy tại Việt Nam vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng cả về tính chất và mức độ. Trong đó tuyến đường biển vẫn là địa bàn trọng điểm cần tập trung đấu tranh. Để ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ma túy ra khỏi đời sống xã hội, đòi hỏi lực lượng chuyên trách PCTP ma túy BTL Cảnh sát biển phải không ngừng xây dựng lực lượng vững mạnh, rèn luyện nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, đổi mới chiến thuật…Theo đó, một số nội dung cần phải được triển khai thực hiện tốt như:

Một là, tham mưu cho Ban chỉ đạo 1389 BTL Cảnh sát biển triển khai, quán triệt thực hiện Chỉ thị 21/CT-TW và Chỉ thị 48/CT-TW của Bộ Chính trị; các chương trình quốc gia PCMT của Chính phủ giai đoạn 2011-2015; Chiến lược Quốc gia phòng chống và kiểm soát ma túy ở Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Trọng tâm mở các đợt cao điểm tấn công TPMT trên địa bàn ven biển, hải đảo; chỉ đạo tập trung thực hiện các phương án đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm này. Tăng cường công tác phối hợp với các lực lượng Công an, Hải quan, Bộ đội Biên phòng ngăn chặn có hiệu quả ma túy thẩm lậu qua biên giới, cửa khẩu trên biển, trên bộ và đường hàng không vào Việt Nam.

Hai là, Trong công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật phòng, chống ma tuý cần được thực hiện sâu rộng và triệt để hơn. Các lực lượng phòng, chống ma tuý cần đổi mới nội dung, kết hợp đa dạng các hình thức tuyên truyền trong cộng đồng và gia đình về tác hại của ma túy, phương thức thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm ma túy. Trên cơ sở đó, phát động phong trào quần chúng tham gia phát hiện, đấu tranh trấn áp TPMT, cảm hóa và giáo dục các đối tượng có khả năng, điều kiện phạm tội hoặc có quá khứ phạm tội ma túy.

Ba là, Đẩy mạnh công tác nghiệp vụ cơ bản, xác định đây là vấn đề then chốt, có ý nghĩa quan trọng làm cơ sở cho việc chủ động nắm chắc tình hình, địa bàn, đối tượng. Lực lượng trinh sát cần tiến hành nắm chắc tình hình trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, quản lý chặt chẽ tội phạm có liên quan đến ma túy để thu thập thông tin, tài liệu. Thường xuyên tiến hành điều tra cơ bản, nắm chắc phương thức, thủ đoạn hoạt động của bọn TPMT trong mọi tình huống để có phương án đấu tranh phù hợp đạt hiệu quả cao, đảm bảo an toàn lực lượng.

Bốn là, Tiếp tục quán triệt triển khai thực hiện quy chế phối hợp trong các cấp nhằm tăng cường sự thống nhất và trách nhiệm trong đấu tranh phòng chống TPMT. Nâng cao hiệu quả các hoạt động giao ban, trao đổi cung cấp thông tin tài liệu; điều tra xác minh và các hoạt động nghiệp vụ khác. Thường xuyên tổ chức sơ kết, tổng kết, hội thảo, rút kinh nghiệm trong công tác đấu tranh chuyên án, điều tra vụ án. Phối hợp mở các lớp huấn luyện nghiệp vụ PCTPMT cho lực lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Năm là, Quan tâm, chăm lo, củng cố tổ chức và đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ; ưu tiên đầu tư, tăng cường biên chế cho lực lượng chuyên trách PCTPMT. Bố trí cán bộ đúng năng lực, sở trường phù hợp với môi trường công tác, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

“Kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với bọn tội phạm ma tuý. Tất cả hoạt động đều vì lợi ích quốc gia, vì sự bình yên của nhân dân và hạnh phúc của mọi gia đình, vì danh dự của lực lượng Cảnh sát biển”- Lời tuyên thệ trước Đảng Cộng sản, trước Chính phủ nước CHXHCNVN và toàn thể nhân dân Việt Nam của lực lượng chuyên trách PCTP ma tuý Cảnh sát biển vẫn còn nguyên giá trị đến tận ngày hôm nay. 10 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, mỗi cán bộ, chiến sỹ càng thêm tự hào về truyền thống vẻ vang quyết tâm phấn đấu “Xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và làm rạng ngời thêm hình ảnh tốt đẹp của “Chiến sỹ Cảnh sát biển Việt Nam” trong thời kỳ mới, xứng đáng với truyền thống 16 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam và 10 năm (29/11/2004 - 29/11/2013) lực lượng chuyên trách PCTP ma túy Cảnh sát biển ra đời và chính thức đi vào hoạt động trong thời kỳ đổi mới.