(Canhsatbien.vn) - 

Cơ sở của tham mưu chiến lược trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, lợi ích quốc gia, dân tộc trên biển trong tình hình mới xuất phát từ việc nghiên cứu thực tiễn, tổng kết lý luận, nắm chắc tình hình trên thực địa, dự báo chính xác những động thái mới của đối tượng từ hoạch định chính sách đến hoạt động thực tiễn, từ đó rút ra những luận cứ khoa học có tính khả thi cao nhằm tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xử trí các tình huống trên biển đúng đối sách, không để bị động, bất ngờ.

Trung tướng Nguyễn Trọng Bình - Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam và các đại biểu tham quan mô hình Mô phỏng huấn luyện chiến thuật biên đội tàu (đơn tàu) bắn súng, pháo trên biển. (Ảnh: Đức Hạnh)

Xuyên suốt bề dày lịch sử của dân tộc, biển và hệ thống các đảo gắn liền với sự hình thành, phát triển của đất nước, con người Việt Nam. Ngày nay, trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế đang có nhiều biến động; ảnh hưởng từ chiến dịch quân sự đặc biệt Nga - Ucraina và cạnh tranh giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; các nước trong khu vực ASEAN có sự điều chỉnh chính sách, cách tiếp cận mới về vấn đề Biển Đông… đã và đang đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Cảnh sát biển Việt Nam là lực lượng vũ trang nhân dân, lực lượng chuyên trách của Nhà nước, làm nòng cốt trong thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển. Khoản 1, Điều 8 Luật Cảnh sát biển Việt Nam quy định rõ một trong những nhiệm vụ của Lực lượng Cảnh sát biển là: “Thu thập thông tin, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình để đề xuất chủ trương, giải pháp, phương án bảo vệ an ninh quốc gia và thực thi pháp luật trên biển; nghiên cứu, phân tích, dự báo, tham mưu với cấp có thẩm quyền ban hành chính sách, pháp luật về bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia, an ninh quốc gia trong vùng biển Việt Nam…”.

Sau 24 năm hoạt động, Cảnh sát biển Việt Nam đang từng bước lớn mạnh, trưởng thành, thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được giao, trong đó đã thể hiện rõ vai trò là cơ quan dự báo, tham mưu, đề xuất những vấn đề chiến lược trong lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia và quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo, duy trì thực thi pháp luật trên biển. Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển thường xuyên chỉ đạo toàn Lực lượng chủ động nắm chắc, đánh giá đúng tình hình quốc tế, khu vực và trong nước, nhất là các động thái liên quan đến quốc phòng, an ninh trên biển và những xu thế lớn, đặc điểm mới của thế giới, khu vực và các nước lớn, các nước láng giềng sẽ tác động đến an ninh biển và tình hình biển Đông cũng như công cuộc quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước ta để dự báo, tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước về đối sách, biện pháp xử lý các tình huống, các vấn đề nhạy cảm, phức tạp một cách phù hợp, hiệu quả.

Hằng năm, thông qua hàng trăm chuyến tàu tuần tra, kiểm soát trên biển và các hoạt động nghiệp vụ trinh sát, trao đổi thông tin, nắm tình hình khác, Lực lượng Cảnh sát biển đã làm tốt công tác thu thập thông tin, nắm chắc tình hình trên biển và địa bàn liên quan; tiến hành phân tích, đánh giá, dự báo đúng tình hình, đúng các xu hướng, tình huống có thể xảy ra, từ đó kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiều chủ trương, giải pháp có tính hệ thống, toàn diện, khả thi, nhằm chủ động phòng ngừa, xử lý kịp thời, hiệu quả, linh hoạt, đúng pháp luật các tình huống trên biển; không để bị động, bất ngờ về chiến lược; không để bất đồng, tranh chấp phát sinh thành mâu thuẫn, xung đột vũ trang; không để đối phương lợi dụng làm phức tạp tình hình trên các vùng biển. Qua đó, vừa quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, vừa góp phần giữ vững mối quan hệ hữu nghị với các nước láng giềng, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế đất nước.

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị thường xuyên duy trì lực lượng, phương tiện ứng trực, kiên quyết, kiên trì đấu tranh trên thực địa; phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng khác bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo và các hoạt động kinh tế biển; tổ chức tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, tuyên truyền và yêu cầu tàu cá nước ngoài vi phạm ra khỏi vùng biển Việt Nam; tích cực đấu tranh phòng chống vi phạm, tội phạm trên biển, bảo đảm an toàn hàng hải, phòng chống ô nhiễm môi trường biển; ngăn chặn cướp biển, cướp có vũ trang,… Quá trình thực thi nhiệm vụ và những kết quả đạt được của Lực lượng Cảnh sát biển chính là cơ sở thực tiễn, là minh chứng sinh động để cung cấp đầy đủ luận cứ, luận chứng, phục vụ kịp thời việc hoạch định chủ trương, đường lối, xây dựng và ban hành chính sách pháp luật về quản lý, bảo vệ biển đảo; tham mưu, đề xuất xây dựng và phát triển lực lượng thực thi pháp luật trên biển; thực hiện thắng lợi chiến lược quản lý, bảo vệ biển đảo trong tình hình mới, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Thời gian tới, trước diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình an ninh thế giới, khu vực và trong nước, đặc biệt là trước những thách thức an ninh biển, bao gồm cả an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống trên khu vực Biển Đông, đòi hỏi công tác nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Lực lượng Cảnh sát biển phải đi trước một bước, tích cực, chủ động, nhạy bén hơn; kịp thời, chất lượng, hiệu quả hơn.

Để nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo trong tình hình mới, các cơ quan, đơn vị Cảnh sát biển cần triển khai thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, quán triệt sâu sắc quan điểm đường lối quân sự - quốc phòng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đối sách xử lý các tình huống quốc phòng - an ninh trên biển của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, làm cơ sở lý luận vững chắc để dự báo, tham mưu chiến lược.

Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tập trung quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, Luật Cảnh sát biển Việt Nam năm 2018… Kiên định và giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với sự nghiệp quốc phòng, an ninh cũng như nguyên tắc Đảng lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam, Quân ủy Trung ương lãnh đạo Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt.

Tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng ủy Cảnh sát biển, thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát. Chú trọng xây dựng các cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu cao, thực sự là hạt nhân lãnh đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ Cảnh sát biển nói chung, nhiệm vụ nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo nói riêng. Tiếp tục nghiên cứu, phát triển và hoàn thiện phương thức, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo, thực thi pháp luật trên biển.

Hai là, thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng, bố trí lực lượng, tổ chức thế trận, nâng cao khả năng SSCĐ, kiểm soát vùng biển; tăng cường các điều kiện đảm bảo cho hoạt động nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược.

Trong điều kiện nhân lực, phương tiện, vật chất còn hạn chế, công tác nắm, dự báo, đánh giá tình hình trên biển của Lực lượng Cảnh sát biển còn gặp nhiều khó khăn, để nâng cao năng lực dự báo, tham mưu chiến lược phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ huy của Lực lượng, cần chủ động rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn kiện tác chiến; thường xuyên tổ chức luyện tập thuần thục các phương án, tình huống; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu, thực thi pháp luật; chuẩn bị tốt về mọi mặt chính trị, tinh thần, tâm lý, thể chất, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ chiến thuật, vũ khí trang bị cho cán bộ chiến sĩ. Đồng thời, tận dụng thời cơ, phát huy vai trò, khai thác lợi thế của các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, ngoại giao, khoa học - công nghệ…; phát huy tinh thần yêu nước, đại đoàn kết dân tộc, huy động tối đa các nguồn lực, sức sáng tạo, sức mạnh tổng hợp vào tập trung xây dựng lực lượng, thế trận quốc phòng, an ninh, tạo tiềm lực xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững mạnh, từng bước củng cố, tăng cường sức mạnh quốc phòng để chủ động bảo vệ chủ quyền biển, đảo từ sớm, từ xa.

Song song với đó, cần tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, theo dõi nắm tình hình, diễn biến trên các vùng biển, nhất là trên các hướng và địa bàn chiến lược để kịp thời đề xuất, đưa ra được các kịch bản, phương án xử lý phù hợp, hiệu quả trước các tình huống phức tạp, nhạy cảm trên thực địa. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, ngăn chặn, xử lý các hoạt động vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản bất hợp pháp; xây dựng phương án sẵn sàng tham gia phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, giúp đỡ nhân dân và chống cướp biển, cướp có vũ trang, bảo đảm an toàn, an ninh hàng hải, bảo vệ môi trường biển.

Ba là, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực làm công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược.

Trong quá trình xây dựng, hoàn thiện, kiện toàn tổ chức, biên chế Lực lượng Cảnh sát biển theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiện đại, bên cạnh việc chú trọng xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trên tinh thần lấy yếu tố con người làm trung tâm, cần coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực làm công tác nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược. Theo đó, đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu phải được đào tạo toàn diện, bài bản; nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chủ trương, đối sách của Bộ Quốc phòng; có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ, năng lực công tác toàn diện, chuyên nghiệp, chuyên sâu. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ tham mưu thâm nhập thực tế, tham gia thực sự vào các mặt hoạt động công tác Cảnh sát biển để họ có kiến thức cần thiết trên các lĩnh vực liên quan và kiến thức chuyên sâu về quân sự - quốc phòng, quản lý, bảo vệ biển đảo; bồi dưỡng kỹ năng nghiên cứu, phân tích, đánh giá, tổng hợp và phương pháp tham mưu, đề xuất sát, đúng, phù hợp, mang tính thuyết phục cao.

Bên cạnh đó, cần coi trọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về quản lý, bảo vệ biển đảo; Thường xuyên tiến hành rà soát, đánh giá tổng kết việc tổ chức triển khai thực hiện các quy định có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Cảnh sát biển để phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu; Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tham mưu và hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị trong thực hiện các nhiệm vụ trên giao.

Bốn là, đẩy mạnh công tác phối hợp hiệp đồng với các lực lượng, các cơ quan nghiên cứu của các Ban, Bộ, Ngành liên quan đến biển đảo.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao theo Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Lực lượng Cảnh sát biển cần tăng cường công tác phối hợp với các lực lượng chấp pháp khác trên vùng biển Việt Nam và các cơ quan nghiên cứu của các Ban, Bộ, Ngành trong nghiên cứu dự báo và tham mưu chiến lược trên biển theo nội dung được quy định từ Điều 22 đến Điều 25 của Luật Cảnh sát biển Việt Nam; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng hiệp đồng trong và ngoài Quân đội, như: Quân chủng Hải quân, Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ đội Biên phòng, Tổng cục 2, Bộ Tư lệnh 86 và các cơ quan chuyên trách của Bộ Công an, các Quân khu, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển để trao đổi thông tin, nắm bắt tình hình; không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác trinh sát, dự báo, tham mưu đề xuất nhằm xử lý chính xác, kịp thời, đúng pháp luật, đúng đối sách, phù hợp với thông lệ quốc tế các tình huống vụ việc xảy ra trên biển; Bám sát tình hình thực tế, mọi di biến động trên thực địa, chủ động tham mưu xây dựng đối sách quân sự, quốc phòng cũng như chính sách pháp luật với Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng, bảo đảm các quy định của pháp luật được xây dựng đồng bộ, thống nhất, phù hợp với vị trí, vai trò, chức năng của Lực lượng Cảnh sát biển.

Năm là, tiếp tục thực hiện hiệu quả các hoạt động hợp tác quốc tế, đối ngoại quốc phòng; coi trọng hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về quân sự - quốc phòng.

Tăng cường hợp tác trong hoạt động nghiên cứu dự báo, tham mưu chiến lược về quân sự- quốc phòng nhằm tiếp cận kiến thức và phương pháp dự báo của các nước phát triển; chia sẻ kinh nghiệm tổ chức hoạt động nghiên cứu dự báo, tham mưu; kết hợp kinh nghiệm truyền thống của Việt Nam với tri thức, kinh nghiệm nghiên cứu, phát triển lý luận về chiến lược quân sự nói chung và kinh nghiệm thực tiễn trong tổ chức hoạt động nghiên cứu dự báo, tham mưu chiến lược trên biển nói riêng của các nước trên thế giới.

Cùng với đó, tích cực tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tiếp tục kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa và chiến lược “cân bằng nước lớn” trong quan hệ đối ngoại. Tranh thủ tối đa sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế trong công cuộc bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, lợi ích quốc gia, dân tộc trên biển bằng biện pháp hòa bình. Phát huy sự đồng thuận của khối ASEAN trong vấn đề Biển Đông, cùng Trung Quốc sớm hoàn tất “Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông” (COC) thực chất, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế. Đề cao luật pháp quốc tế (UNCLOS 1982) trong giải quyết, xử lý các vấn đề trên biển và ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi xâm phạm chủ quyền của Ta. Chủ động thu thập tài liệu, chứng cứ lịch sử, pháp lý phục vụ đấu tranh ngoại giao, pháp lý khi cần thiết. Tham gia có trách nhiệm vào các hoạt động đối ngoại đa phương; là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế và khu vực trong việc giữ gìn an ninh, an toàn hàng hải, góp phần tích cực vào bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh khu vực và thế giới; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

Nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược; đề xuất các giải pháp căn cơ, lâu dài trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới là chủ trương nhất quán được Thường vụ Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Mục đích cơ bản của công tác này là nhằm phát hiện từ sớm, từ xa âm mưu, thủ đoạn của các đối tượng thù địch, phản động, cơ hội, kịp thời đưa ra các giải pháp nhằm triệt tiêu những nhân tố bất lợi, từng bước đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, xung đột trên hướng biển; góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, lợi ích quốc gia, dân tộc trên biển trong tình hình mới; đảm bảo cho Lực lượng Cảnh sát biển nói riêng, Quân đội nói chung luôn sẵn sàng chiến đấu và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống./.

Đại tá Lê Đình Cường
Phó Tư lệnh - Tham mưu trưởng Cảnh sát biển