Tai nạn tàu cá luôn là nỗi lo của ngư dân đánh bắt hải sản. Ứng cứu khi tàu cá bị tai nạn trên biển thường khó hơn nhiều so với trên đất liền. Do đó, thực hiện các giải pháp giúp giảm tai nạn tàu cá trên biển là việc làm cấp thiết.

BTL Vùng CSB 1 cứu nạn tàu cá của ngư dân.

Khó khăn trong quản lý

Nguyên nhân xảy ra các vụ tai nạn thông thường là do sự chủ quan của các chủ tàu cá hay các tàu cá không đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật. Có trường hợp tàu cá bị vỡ, phá nước do thân tàu bị mục nát hoặc vượt quá khả năng an toàn của tàu. Tàu bị hỏng máy, hệ trục, do sử dụng máy cũ làm máy chính trên tàu hoặc do người sử dụng không thực hiện nghiêm túc quy trình sử dụng máy tàu. Người rơi xuống nước khi làm việc và sinh hoạt do bất cẩn của thuyền viên. Tàu bị đắm do các cửa, nắp hầm không kín nước dẫn đến nước tràn vào các khoang khi sóng to gió lớn. Tàu bị đâm, va do không có trang thiết bị tín hiệu (đèn, còi), trang thiết bị hàng hải hoặc không có người cảnh giới hành trình cũng như neo đậu. Tàu bị va đập khi neo đậu do neo và dây neo không đủ độ bền, hay neo đậu không đúng kỹ thuật…

Những năm gần đây, ngư dân có xu hướng khai thác thủy sản ngày càng xa bờ, bất chấp nguy hiểm. Tuy nhiên, điều kiện kinh tế còn hạn chế nên các tàu cá chưa được nâng cấp đúng mức. Do đó, nếu áp dụng đúng tiêu chuẩn hiện hành thì hầu hết các tàu cá sẽ bị hạn chế hoặc cấm hoạt động. Chính vì vậy, các cơ quan Nhà nước phải chấp nhận để tàu cá ra biển. Việc tìm ra các giải pháp tạm thời nhằm giảm thiểu tai nạn tàu cá đang được Bộ NN&PTNT quan tâm chỉ đạo thực hiện.

Thực hiện giải pháp kỹ thuật

Thực tế cho thấy, để tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong nỗ lực giảm thiểu tai nạn tàu cá, cần có những biện pháp mang tính kỹ thuật mà trách nhiệm này thuộc về các cơ quan đăng kiểm tàu cá các cấp. Cần thiết lập các mẫu tàu cá cố định ở từng địa phương, làm cơ sở đánh giá chất lượng đội tàu cá hiện có, giám sát đóng mới đảm bảo chất lượng, đồng thời giúp cơ quan đăng kiểm tàu cá có cơ sở phân cấp tàu. Từ việc đánh giá chất lượng đội tàu, tiến hành phân loại tàu theo tuổi thọ, theo vùng hoạt động và khả năng an toàn của tàu để có biện pháp hạn chế hoạt động đối với các tàu đã hoạt động nhiều năm và các tàu hạn chế khả năng an toàn, thông qua việc tăng tần suất kiểm tra an toàn kỹ thuật đối với các tàu này.

Bên cạnh đó, cần tăng cường khâu quản lý kỹ thuật với tàu cá, đảm bảo các tàu cá đều có hồ sơ kỹ thuật để theo dõi quản lý con tàu từ khi đóng mới, quá trình sử dụng cho đến khi giải bản (thay thế hoặc phá hủy). Chỉ đạo các đăng kiểm viên tăng cường chất lượng kiểm tra an toàn kỹ thuật, kiểm tra trang thiết bị trên tàu (hệ thống đèn hiệu, neo và dây neo, bình cứu hoả, phao cứu sinh, áo phao, chống đắm, chống thủng...). Khuyến cáo ngư dân về tình trạng chất lượng tàu, về trạng thái an toàn của tàu với các đề xuất cụ thể để nâng cao khả năng an toàn của tàu, về các biện pháp đảm bảo an toàn cho người và tàu cá, đặc biệt trong điều kiện mưa bão.

Ngoài ra, cơ quan quản lý tàu cá cần phối hợp chặt với các ngành, cấp, đơn vị liên quan, vận động triển khai các mô hình tổ đội sản xuất trên biển, nhằm hỗ trợ nhau trong quá trình sản xuất cũng như tìm kiếm cứu nạn. Tăng cường nâng cao nhận thức của ngư dân trong công tác đảm bảo an toàn và tự giác thực hiện các quy định nhằm đảm bảo an toàn cho người và tàu cá; tổ chức các lớp huấn luyện cho ngư dân sử dụng trang thiết bị trên tàu, kiến thức và kinh nghiệm trong phòng ngừa tai nạn.