(Canhsatbien.vn) - 

Trong những năm qua, trên các vùng biển và thềm lục địa nước ta, tình hình mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó kiểm soát, một phần do chịu sự tác động, ảnh hưởng trực tiếp của tội phạm ma túy trong khu vực và quốc tế. Trong đó nổi lên một số tuyến, khu vực được xem là điểm nóng về ma túy như: tuyến biển Đông Bắc gồm các tỉnh: Quảng Ninh, Hải Phòng, Nam Định, Thái Bình; tuyến biển miền Trung gồm địa bàn các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi; tuyến biển miền Nam gồm các tỉnh, thành Nha Trang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh, Kiên Giang,… Do có hệ thống giao thông thuận lợi cho việc đi lại của tàu, thuyền trong vận chuyển, lưu thông hàng hóa, phạm vi địa bàn rộng, dễ dàng cho việc che giấu hành vi phạm tội nên các đối tượng tội phạm ma túy đã lợi dụng hoạt động đa dạng ở các tuyến biển này để vận chuyển ma túy.

Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc - Thứ trưởng Bộ Công an trao Quyết định Khen thưởng tặng các đơn vị đạt thành tích xuất sắc trong đấu tranh với tội phạm ma túy.

Nguồn ma túy vẫn chủ yếu từ nước ngoài được mua bán, vận chuyển trái phép về Việt Nam tiêu thụ hoặc tập kết để vận chuyển đi nước thứ ba. Phương thức, thủ đoạn, quy luật hoạt động của các đối tượng trong thời gian gần đây có nhiều thay đổi, chúng chủ yếu giao dịch ma túy qua mạng xã hội như: Zalo, WeChat, Telegram, Facebook.... để trao đổi, mua bán trái phép chất ma túy và thanh toán theo hình thức chuyển khoản, gửi ma túy qua xe khách hoặc chuyển phát nhanh, thuê người giao hàng (Grab, Bee..) sau đó cho người theo dõi nếu phát hiện số ma túy trên đã bị lực lượng chức năng phát hiện thì bỏ, tuyệt đối không nhận. Ma túy được cất giấu trong hàng hóa, thực phẩm, đồ dùng sinh hoạt để vận chuyển. Nhiều đường dây, tổ chức tội phạm ma túy đã nghiên cứu thay đổi phương thức, địa bàn hoạt động; chúng chuyển nguồn vốn, nhân lực, phương tiện kỹ thuật máy móc, thiết bị sản xuất, móc nối với các đối tượng trong nước với danh nghĩa đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh để thuê đất, phân xưởng làm nơi sản xuất ma túy. Chúng lợi dụng chính sách thông thoáng và kẽ hở của pháp luật trong việc quản lý xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trà trộn ma túy vào các mặt hàng được ưu tiên cấp thẻ xanh để xuất đi nước thứ ba tiêu thụ.

Năm 2022 và 9 tháng đầu năm 2023, Lực lượng phòng chống tội phạm (PCTP) ma túy Cảnh sát biển đã phát hiện, đấu tranh, bắt giữ 397 vụ, 561 đối tượng; khởi tố 155 vụ/176 đối tượng. Tang vật thu giữ 131 bánh, 2,1kg heroine, 121.559 viên và 1.558kg ma túy tổng hợp; 504gam cần sa; 4 khẩu súng; 61 viên đạn; 25 ô tô; 380 điện thoại di động; 1.713.318.000VNĐ và nhiều tang vật, tài liệu có liên quan. Đặc biệt, vừa qua Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04)/Bộ Công an đã kịp thời phát hiện đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy số lượng lớn từ Lào qua cửa khẩu Cầu Treo (tỉnh Hà Tĩnh) về tập kết tại Hải Phòng để vận chuyển sang Trung Quốc tiêu thụ, bắt giữ 4 đối tượng người nước ngoài do Liêu Chí Hòa (Liao Zhihuai), sinh năm 1983, trú tại Côn Minh, Trung Quốc cầm đầu. Tang vật thu giữ: 750kg loại ma túy tổng hợp Ketamine. Tiếp tục mở rộng điều tra mở rộng vụ án, ngày 24/9/2023, tại bến xe Thạch Hà (tỉnh Hà Tĩnh) tiếp tục bắt giữ 2 đối tượng thu giữ 550kg loại ma túy tổng hợp Kentamine.

Để đạt được những kết quả trên, Đảng ủy Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã kịp thời lãnh đạo triển khai thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Chính phủ về công tác phòng chống ma túy. Tiến hành triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ về phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy trên biển, tập trung tuyến Đông Bắc, Bắc miền Trung, Tây Nam Bộ. Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã ban hành Quyết định số 4500/QĐ-BTL về Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy. Mới đây, ngày 11/9/2023, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã ban hành Công văn số 9319/BTL-NV chỉ đạo việc tăng cường công tác nắm tình hình an ninh trật tự, đấu tranh PCTP, vi phạm trên các vùng biển. Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã thành lập đoàn kiểm tra, khảo sát việc thực hiện quyết định tại các Bộ Tư lệnh Vùng, các Đoàn đặc nhiệm PCTP ma túy để nắm tình hình và trực tiếp giải đáp, hướng dẫn cán bộ, nhân viên về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền pháp lý phòng, chống ma túy trên biển của Lực lượng Cảnh sát biển. Các cơ quan, đơn vị đã chú trọng thực hiện toàn diện các mặt công tác, kết hợp chặt chẽ phòng ngừa với đấu tranh tội phạm ma túy. Công tác nghiệp vụ cơ bản được quan tâm, thực hiện có chiều sâu, nhất là việc chuyển hướng điều tra cơ bản; công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa Lực lượng Cảnh sát biển với các cục nghiệp vụ, các phòng cảnh sát điều tra tội phạm ma túy của Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan các tỉnh, thành phố ven biển được thực hiện thường xuyên, hiệu quả, tạo ra thế trận mới, phát huy sức mạnh của các lực lượng trên toàn tuyến đấu tranh hiệu quả với tội phạm và tệ nạn ma túy.

Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã ban hành nhiều công điện gửi các Bộ Tư lệnh Vùng, các Đoàn Đặc nhiệm PCTP ma túy về việc xây dựng cơ sở dữ liệu về ma túy của tuyến, địa bàn; quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Ban Chỉ đạo 389 và 1389 Trung ương về công tác đấu tranh PCTP ma túy. Nắm việc triển khai các phương án, những khó khăn, vướng mắc và những kiến nghị, đề xuất, đánh giá nhu cầu, trang thiết bị, công cụ hỗ trợ của lực lượng PCTP ma túy để xây dựng phương án, kế hoạch mua sắm phục vụ công tác PCTP ma túy trong thời gian tới đạt hiệu quả cao. Hằng năm, các Đoàn Đặc nhiệm, Bộ Tư lệnh Vùng căn cứ vào tình hình thực tế và mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ được giao xây dựng các chỉ thị, kế hoạch công tác nghiệp vụ Cảnh sát biển trong đó đặc biệt chú trọng việc chuyển hướng công tác điều tra cơ bản theo tuyến, lĩnh vực, địa bàn. Qua đó sàng lọc đối tượng, xây dựng mạng lưới cơ sở mật, đưa vào diện sưu tra, xác minh hiềm nghi, từ đó xây dựng kế hoạch đấu tranh đạt hiệu quả, góp phần làm trong sạch địa bàn, giữ vững an ninh trật tự, an toàn trên khu vực, vùng biển được giao.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác đấu tranh PCTP ma túy trên biển vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, như lực lượng chuyên trách, nòng cốt trực tiếp thực nhiệm vụ đấu tranh ở các Đoàn Đặc nhiệm, các Bộ Tư lệnh Vùng còn mỏng, thiếu về biên chế; kinh nghiệm chuyên môn nghiệp vụ chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn; công tác xây dựng mạng lưới cơ sở mật còn bỏ trống nhiều địa bàn; công tác lập hồ sơ điều tra cơ bản chất lượng chưa cao, chưa mang tính nghiệp vụ; công tác rà soát, nắm tình hình, thu thập tài liệu để dựng các đường dây, đối tượng ma túy còn hạn chế, chưa có chiều sâu. Việc theo dõi bám nắm đối tượng chủ yếu làm theo các biện pháp truyền thống, cổ điển. Tồn tại nêu trên một phần do chế tài các văn bản quy phạm pháp luật quy định cho Lực lượng Cảnh sát biển còn hạn chế, chưa phát huy hết khả năng phòng, chống ma túy trên biển của Lực lượng. Công tác trinh sát, nắm tình hình liên quan đến hoạt động bất hợp pháp của các đối tượng tội phạm ma túy chưa cao, kết quả đấu tranh với tội phạm ma túy trên biển còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tình hình thực tế.

Việc sử dụng mạng lưới cơ sở trong đấu tranh với các đường dây, tổ chức còn gặp nhiều vướng mắc do các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, thông qua các đối tượng tù tha về, qua báo chí, phóng sự, phim ảnh....các đối tượng đã biết một số biện pháp nghiệp vụ của Lực lượng Cảnh sát biển. Công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy còn mang tính hình thức, chưa có chiều sâu, số lần tuyên truyền chưa cao. Trong khi đó, nhận thức của một bộ phận ngư dân còn thấp, chưa hiểu biết đầy đủ về tác hại của ma túy, cho rằng việc sử dụng ma túy tổng hợp không nghiện, nhất là trong lớp trẻ. Công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát đối với các chủ tàu, thuyền, phương tiện còn có sơ hở, nhiều thuyền viên bị chủ tàu, thuyền lợi dụng, khống chế sử dụng ma túy để bắt buộc làm việc. Một số chỉ huy cơ quan, đơn vị vẫn còn mơ hồ trong công tác nghiên cứu văn bản, thông tư, nghị định về hướng dẫn thực hiện công tác đấu tranh phòng chống ma túy trên biển; một số cán bộ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chưa tích cực nghiên cứu các thông tư, nghị định hướng dẫn áp dụng trong thực tiễn, đặc biệt là trong việc bắt giữ đối tượng phạm tội ma túy trên các phương tiện tàu, thuyền chở khách, tàu đánh bắt cá.

Qua một số bài học kinh nghiệm thực tế trong công tác đấu tranh PCTP ma túy trên biển, xin đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống ma túy trong thời gian tới như sau:

Một là, công tác đấu tranh với tội phạm ma túy phải đặt dưới sự chỉ đạo thường xuyên của Ban Thường vụ Đảng ủy Cảnh sát biển, đặc biệt là sự lãnh đạo trực tiếp của đồng chí Phó Tư lệnh Pháp luật, của các cấp ủy đảng Bộ Tư lệnh Vùng, các Đoàn Đặc nhiệm. Định kỳ Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển tiến hành tổ chức Hội nghị sơ, tổng kết 6 tháng, 1 năm và hội nghị giao ban trực tuyến để nghe các cơ quan, đơn vị báo cáo về những khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng, chống ma túy trên biển, từ đó có ý kiến chỉ đạo kịp thời, triển khai thực hiện sát đúng.

Hai là, Cục Nghiệp vụ và Pháp luật làm tốt công tác tham mưu cho Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh trong công tác phòng chống ma túy trên biển, phát huy vai trò tham mưu của mình để tham mưu đúng, trúng; đề xuất phương án, kế hoạch phòng chống ma túy trên từng tuyến, khu vực, địa bàn. Tham mưu tổ chức thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các Nghị định hướng dẫn thi hành; Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021 - 2025.

Ba là, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, trao quyền cho Lực lượng Cảnh sát biển được khởi tố, bắt giữ, tạm giữ một số tội danh mà trên biển thường gặp, cũng như gia hạn thời hạn tạm giữ người trong các trường hợp bắt giữ đối tượng phạm tội trên các vùng biển xa. Tăng cường công tác huấn luyện, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ, nhân viên chuyên trách PCTP ma túy.

Bốn là, đẩy mạnh thực hiện công tác nghiệp vụ cơ bản, nắm tuyến, địa bàn, tiến hành theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp, nhất là công tác điều tra cơ bản, qua đó làm cơ sở để tiến hành sưu tra, xác minh hiềm nghi và xây dựng mạng lưới cơ sở mật, cộng tác viên bí mật, đưa công tác nghiệp vụ cơ bản trở thành nòng cốt, hiệu quả phục vụ tốt cho công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma túy trên biển. Tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức các đợt cao điểm tấn công tội phạm ma túy trên biển và các địa bàn có liên quan; giảm nguồn cung; truy bắt các đối tượng truy nã về ma túy đang lẩn trốn trên các phương tiện, tàu, thuyền trên biển.

Năm là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, bằng nhiều hình thức khác nhau các Đoàn Đặc nhiệm, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển phối hợp với các đơn vị, địa phương trên địa bàn đóng quân tổ chức tuyên truyền đa dạng về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy, Luật Phòng, chống ma túy cho người dân nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của ma túy, không tham gia tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy, sẵn sàng tố giác tội phạm ma túy với Lực lượng Cảnh sát biển.

Sáu là, tăng cường công tác phối hợp lực lượng, hiệp đồng tác chiến giữa Lực lượng Cảnh sát biển với các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Công an các địa phương, Bộ đội Biên phòng, Hải quan trong phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn ma túy tại các địa bàn ven biển và trên biển, đảo, tạo thế trận thống nhất, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, kiểm soát chặt chẽ người, phương tiện, hàng hóa qua lại trong vùng nội thủy và cảng biển./.

Đại tá PHAN QUANG HUY

Trưởng phòng PCTP Ma túy/Cục Nghiệp vụ và Pháp luật Cảnh sát biển

Thượng úy PHAN NHẬT HOÀNG

Phòng Pháp luật/Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2