(Canhsatbien.vn) - 

Bài viết giới thiệu về chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Hải đội Dân quân thường trực, làm cơ sở để nghiên cứu đề xuất phương án tổ chức, sử dụng lực lượng Hải đội Dân quân thường trực trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Xuất phát từ yêu cầu cấp thiết trong việc đấu tranh bảo vệ, khẳng định chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên biển; bảo vệ tính mạng, tài sản của ngư dân trước những diễn biến phức tạp trên các vùng biển của nước ta trong hiện tại và tương lai, Bộ Quốc phòng đã tổ chức triển khai thực hiện đề án “Xây dựng Hải đội Dân quân thường trực tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới”, giai đoạn 1 (2019 - 2022).

Hải đội Dân quân thường trực là một thành phần lực lượng của Dân quân tự vệ, trực thuộc Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, được tổ chức ở các tỉnh (thành phố) ven biển, đảo có phương tiện hoạt động trên biển làm nhiệm vụ thường trực sẵn sàng chiến đấu tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng. Hải đội Dân quân thường trực có chức năng bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân và của Nhà nước; Cùng với các lực lượng khác tham gia bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc; Làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh.

Nhiệm vụ chủ yếu của lực lượng Hải đội Dân quân thường trực được xác định: Sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu để bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Trực tiếp tham gia đánh bắt, khai thác thủy, hải sản và làm dịch vụ hậu cần nghề cá phục vụ ngư dân hoạt động đánh bắt, khai thác thủy, hải sản trên biển; đồng thời thực hiện nhiệm vụ bảo vệ ngư trường truyền thống, khẳng định chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; bảo vệ, hỗ trợ ngư dân vươn khơi bám biển; bảo vệ tài sản Nhà nước, Nhân dân, tài nguyên, môi trường biển. Tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng - an ninh, về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Tham gia xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương. Tham gia thực hiện nhiệm vụ phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn và các nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác trên các vùng biển, đảo. Cùng với các lực lượng khác xây dựng khu vực phòng thủ địa phương, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên biển. Phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng Biên phòng, Kiểm ngư, Cảnh sát biển, Hải quân và các lực lượng khác tuần tra, quan sát, trinh sát, thu thập xử lý thông tin trên không, trên biển; kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật, phá hoại môi trường biển, tàu thuyền nước ngoài xâm nhập hoạt động trái phép trên các vùng biển nước ta, kịp thời báo cáo cho sở chỉ huy các cấp và thông báo cho các lực lượng liên quan; tham gia đấu tranh ngăn cản các hành động xâm phạm, lấn chiếm, đánh chiếm biển, đảo và các hành vi vi phạm pháp luật trên biển, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên biển và bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Tham gia học tập, huấn luyện, diễn tập, giáo dục chính trị, pháp luật và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật và quyết định của các cấp có thẩm quyền.

Lực lượng Hải đội Dân quân thường trực hoạt động trên toàn bộ vùng biển Việt Nam, gồm: Nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước ta, được quy định theo Luật Biển Việt Nam năm 2012. Hải đội Dân quân thường trực sẽ được thành lập ở các tỉnh, thành phố ven biển (hiện tại đã thành lập 6 hải đội ở 6 tỉnh: Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu và Kiên Giang), mỗi hải đội được biên chế các tàu vỏ thép, công suất từ 1.000 CV - 4.000 CV. Các tàu được trang bị hệ động lực, rada hàng hải, các phương tiện, khí tài quan sát, thông tin liên lạc hiện đại và trang thiết bị phục vụ cho hoạt động đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Đồng thời, các tàu có khả năng hoạt động liên tục nhiều ngày trên biển, trong điều kiện thời tiết xấu và có khả năng hoạt động độc lập hoặc phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng khác để thực hiện các nhiệm vụ trên biển.

Đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Hải đội Dân quân thường trực được tuyển chọn, đào tạo, huấn luyện cơ bản tại Học viện Hải quân và Trường Cao đẳng Kỹ thuật Hải quân. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được giao, cán bộ, chiến sĩ Hải đội Dân quân thường trực cần phải tiếp tục tích cực, nỗ lực học tập phấn đấu làm chủ và sử dụng có hiệu quả các phương tiện, vũ khí, trang bị kỹ thuật được biên chế. Đặc biệt, cần phải tổ chức thực hiện tốt công tác phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng Biên phòng, Kiểm ngư, Cảnh sát biển, Hải quân và cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng, các chủ phương tiện tàu thuyền ngư dân hoạt động trên biển để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhất là nhiệm vụ bảo vệ, hỗ trợ, giúp đỡ tàu thuyền ngư dân, làm chỗ dựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi bám biển.

Trước tình hình tranh chấp chủ quyền biển, đảo trên Biển Đông đang ngày càng diễn biến phức tạp, tiểm ẩn nhiều nguy cơ và thách thức; đặc biệt, trong những năm gần đây, nước ngoài đã và đang không ngừng gia tăng các hoạt động xâm phạm, lấn chiếm biển, đảo nước ta và thường xuyên có những hành động khiêu khích, tạo cớ gây xung đột vũ trang trên biển. Vấn đề này đang đặt ra những khó khăn, phức tạp cho ta trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc. Việc thành lập lực lượng Hải đội Dân quân thường trực là vấn đề hết sức cần thiết, nhằm tăng cường lực lượng tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Hải đội Dân quân thường trực sẽ là lực lượng quan trọng để thực hiện quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân đội ta trong “giải quyết các vấn đề tranh chấp trên biển bằng các biện pháp đấu tranh hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982”, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên biển và bảo vệ vững chắc chủ quyền, lợi ích quốc gia trên biển, đảo, ngăn ngừa, đẩy lùi nguy cơ xung đột vũ trang trên biển, giữ vững môi trường hòa bình trên biển để phát triển đất nước./.

Thượng tá, TS. ĐẶNG BÁ HẢI

Khoa Cảnh sát biển/Học viện Hải quân