(Canhsatbien.vn) - 

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đã và đang được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các cấp, các ngành cùng cả hệ thống chính trị lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện với quyết tâm chính trị cao nhằm gỡ "Thẻ vàng" của Ủy ban Châu Âu (EC) và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam. Điều đó được thể hiện rất rõ qua Công điện số 122/CĐ-TTg ngày 25/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác chống khai thác IUU.

Biên đội tàu CSB 4034 và tàu CSB 4035 thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU trên khu vực biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan - Malaysia - Indonesia. Ảnh: Đức Hạnh

Từ ngày 1/8 đến 2/9/2025, dưới sự chỉ đạo sát sao của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, trực tiếp là Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về chống IUU, Cảnh sát biển Việt Nam đã triển khai đợt cao điểm quyết liệt ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác IUU trên tất cả vùng biển do các đơn vị Cảnh sát biển quản lý, tập trung vào các khu vực trọng điểm như Vịnh Bắc Bộ, vùng biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan - Malaysia - Indonesia.

Đối với công tác chỉ đạo, điều hành, Cảnh sát biển Việt Nam đã tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm Công điện số 122/CĐ-TTg ngày 25/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường chống khai thác IUU; quán triệt, triển khai đầy đủ nội dung chỉ đạo của Bộ Tổng Tham mưu tại Hội nghị Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về IUU đến 100% cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ trong toàn Lực lượng; ban hành và triển khai 5 kế hoạch, 19 công điện chỉ đạo đợt cao điểm quyết liệt ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác IUU.

Trong suốt đợt cao điểm, Cảnh sát biển Việt Nam đã tổ chức Hội nghị hiệp đồng giữa Lực lượng Cảnh sát biển với Quân chủng Hải quân, Bộ đội Biên phòng, Quân khu 3, 4, 5, 7, 9; phát động ký kết thi đua đợt cao điểm quyết liệt ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác IUU giữa các cơ quan, đơn vị trực thuộc Cảnh sát biển Việt Nam; Tham gia Lễ phát động ký kết thi đua đợt cao điểm quyết liệt chống khai thác IUU do Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về IUU tổ chức và Hội nghị triển khai các nội dung chống khai thác IUU của Bộ Nông nghiệp và Môi trường; tổ chức Hội nghị họp Ban Chỉ đạo Cảnh sát biển Việt Nam về IUU để đánh giá kết quả sau 2 tuần thực hiện đợt cao điểm quyết liệt chống khai thác IUU để kịp thời rút kinh nghiệm và tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp đợt cao điểm đến ngày 2/9/2025; tổ chức Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả đợt cao điểm quyết liệt ngăn chặn tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác IUU theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến đến điểm cầu các đơn vị trong toàn Lực lượng.

Ban Chỉ đạo Cảnh sát biển Việt Nam về IUU đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục phối hợp với địa phương xử lý 53 tàu cá vi phạm khai thác IUU được Cảnh sát biển bàn giao cho địa phương từ năm 2024. Từ ngày 1/8/2025 đến ngày 2/9/2025, Cảnh sát biển Việt Nam tiếp tục bàn giao cho địa phương 3 vụ/5 tàu/44 ngư dân; điều động 5 tàu Cảnh sát biển và Kiểm ngư tăng cường tuần tra kiểm soát trên 5 khu vực biển trọng điểm.

Đặc biệt, để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai thực hiện đợt cao điểm nhằm đạt kết quả cao, từ ngày 25 - 29/8/2025, Cảnh sát biển Việt Nam đã tổ chức triển khai Đoàn công tác do Thủ trưởng Cảnh sát biển Việt Nam dẫn đầu, trực tiếp đi kiểm tra các biên đội tàu thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU trên khu vực biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan - Malaysia - Indonesia.

Hằng ngày, Ban Chỉ đạo Cảnh sát biển Việt Nam về IUU đều tổ chức hội ý, chỉ đạo các tàu, biên đội tàu, các cơ quan, đơn vị tuần tra, kiểm soát đang hoạt động trên biển nhằm ngăn chặn, xử lý kịp thời các tàu cá vi phạm khai thác IUU, nâng cao hiệu quả chống khai thác IUU. Theo đó, đã tổ chức kiểm tra, phát hiện, bắt giữ 10 vụ/14 tàu/123 ngư dân vi phạm pháp luật. Trong đó: 7 vụ/11 tàu cá/109 ngư dân vi phạm nghiêm trọng về khai thác IUU và 7 thiết bị VMS tàu cá khác gửi; kiểm tra, bắt giữ 3 vụ/3 tàu/14 ngư dân vận chuyển trái phép 185.000 lít dầu DO trái phép. Kiểm tra, lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính về IUU trên biển: 68 vụ/71 tàu/78 đối tượng, tổng số tiền phạt vi phạm hành chính gần 460 triệu đồng. Đã phát hiện, kêu gọi 1.215 lượt/chiếc tàu cá mất kết nối tín hiệu VMS, trong đó: 98 lượt tàu cá mất kết nối trên 10 ngày, 110 lượt tàu mất kết nối dưới 10 ngày, tỉ lệ tàu cá bật lại thiết bị VMS hằng ngày đạt trung bình 78%.

Các đơn vị Cảnh sát biển đã tích cực, chủ động triển khai đầy đủ các biện pháp phối hợp hiệp đồng với các lực lượng chức năng, chính quyền các địa phương trong xử lý các vụ việc tàu cá vi phạm nghiêm trọng về khai thác IUU, qua đó giúp địa phương xử lý 39 tàu/53 tàu được Cảnh sát biển Việt Nam bàn giao từ năm 2024 đến nay. Riêng trong đợt cao điểm, Cảnh sát biển Việt Nam tiếp tục bàn giao cho địa phương 4 vụ/6 tàu cá vi phạm nghiêm trọng về khai thác IUU và 2 thiết bị VMS theo đúng quy định của pháp luật.

Tổ công tác Cảnh sát biển Việt Nam tiếp cận, kiểm tra tàu cá nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm IUU. Ảnh: Đức Hạnh

Cùng với đó, Cảnh sát biển Việt Nam đã làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật cho nhân dân và ngư dân, đưa 58 tin, bài tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; phối hợp với các cơ quan chức năng như Báo Công lý/Tòa án Nhân dân tối cao, Tòa án quân sự Quân khu 9 và các địa phương tổ chức 3 “Phiên tòa giả định” tại 3 địa phương (An Giang, Cà Mau và Cần Thơ) với hơn 1.500 lượt cán bộ, nhân dân, ngư dân tham dự. Tuyên truyền chống khai thác IUU cho 6.007 tàu cá Việt Nam (trực tiếp trên biển: 970 tàu, gián tiếp trên biển 356 lượt tàu, qua máy liên lạc nghề cá 3.894 tàu, các cảng cá ven bờ 665 tàu, vùng nước đảo ven bờ 122 tàu). Phát tổng số 7.848 tờ rơi, 1.180 sổ tay pháp luật, 1.841 cờ Tổ quốc và kết hợp thực hiện hoạt động an sinh xã hội.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động chống khai thác IUU, Cảnh sát biển Việt Nam đã đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đối ngoại quốc phòng, phối hợp chặt chẽ với lực lượng thực thi pháp luật trên biển các nước có vùng biển tiếp giáp, liền kề trao đổi về hoạt động tàu cá, thông báo cho Bạn về nỗ lực của của Việt Nam (trong đó có Cảnh sát biển Việt Nam) trong ngăn chặn, xử lý nghiêm các tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép, tiến tới gỡ "Thẻ vàng" của EC trong năm 2025. Phối hợp với Cảnh sát biển Trung Quốc tiếp nhận 22 ngư dân của 3 tàu cá (QNg 98336TS/8 ngư dân, QNg 98702TS/2 ngư dân, bị Cảnh sát biển Trung Quốc bắt giữ ngày 24/6/2025 và tàu BV 92699TS/12 ngư dân bị Cảnh sát biển Trung Quốc bắt giữ ngày 29/5/2025) cho Cảnh sát biển Việt Nam theo đúng quy định pháp luật Việt Nam và pháp luật quốc tế, sau đó phối hợp bàn giao cho các địa phương theo đúng quy định của pháp luật.

Qua đợt cao điểm quyết liệt ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác IUU, có thể rút ra một số bài học, kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện sau:

Một là, luôn bám sát các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, Chính phủ và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về chống IUU, kịp thời cụ thể hóa thành kế hoạch, chương trình hành động phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Cảnh sát biển Việt Nam. Thường xuyên tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp, xác định rõ nhiệm vụ chống khai thác IUU là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của đơn vị để từ đó tổ chức giáo dục, quán triệt nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của đợt cao điểm quyết liệt chống khai thác IUU.

Hai là, phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo chống IUU các cấp, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong tham mưu, đề xuất, xử lý kịp thời các tình huống, phương án tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác IUU theo đúng quy định của pháp luật. Triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, hiệu quả các giải pháp từ công tác tuyên truyền, triển khai lực lượng, phương tiện tuần tra, kiểm tra, kiểm soát đến công tác phối hợp hiệp đồng và đối ngoại quốc phòng, quan hệ quốc tế. Trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, phải kiên định mục tiêu chống IUU, song phương pháp cần linh hoạt, kết hợp “mềm dẻo - cứng rắn”, vừa tạo đồng thuận, vừa đảm bảo tính răn đe.

Ba là, đẩy mạnh phong trào thi đua giữa các cơ quan, đơn vị, tạo khí thế, động lực thúc đẩy quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ trong toàn Lực lượng về nhiệm vụ chống khai thác IUU. Đồng thời, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng liên quan và chính quyền các địa phương ven biển để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật, tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá vi phạm khai thác IUU, tạo sức mạnh tổng hợp trong chống khai thác IUU.

Bốn là, quan tâm, coi trọng công tác kiểm tra, động viên khen thưởng các lực lượng, phương tiện trực tiếp thực hiện nhiệm vụ trên thực địa, bảo đảm kịp thời kiểm tra, đánh giá kết quả các đơn vị tổ chức triển khai thực hiện đợt cao điểm; chấn chỉnh, chỉ đạo trực tiếp trên thực địa, kịp thời phát hiện những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc và khen thưởng, động viên, khích lệ tạo niềm tin cho cán bộ, chiến sĩ khắc phục khó khăn, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ được giao.

Trong thời gian tới, nhằm ngăn chặn, tiến tới chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của EC, Cảnh sát biển Việt Nam sẽ tập trung tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Chính phủ ban hành, hoàn thiện cơ chế, chính sách chống IUU đồng bộ, quyết liệt. Đồng thời, tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên các vùng biển trọng điểm, kiên quyết ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng và địa phương quản lý, giám sát hành trình 100% tàu cá theo quy định. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành pháp luật, xây dựng phong trào “Ngư dân nói không với IUU”; kết hợp ứng dụng khoa học - công nghệ, cơ sở dữ liệu số để nâng cao hiệu quả quản lý; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong trao đổi thông tin, xử lý vi phạm; đồng thời chăm lo xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có bản lĩnh, trình độ, kỹ năng, sẵn sàng hoàn thành tốt nhiệm vụ chống IUU trong tình hình mới./.

Đại tá ĐÀO BÁ VIỆT

Phó Tham mưu trưởng Cảnh sát biển Việt Nam