(Canhsatbien.vn) - 

Tình hình tội phạm trên các vùng biển thuộc chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trong thời gian qua có nhiều diễn biến phức tạp đã tác động tiêu cực đến tình hình an ninh, trật tự trên biển, tiềm ẩn nguy cơ gây mất ổn định an ninh kinh tế, ảnh hưởng tiêu cực đến chiến lược phát triển kinh tế của đất nước. Trước tình hình đó, việc nâng cao năng lực phòng ngừa tội phạm trên biển cho các lực lượng chức năng nhằm hạn chế những nguyên nhân, điều kiện phạm tội, tiến tới xóa bỏ các loại tội phạm này ra khỏi đời sống xã hội là một yêu cầu cấp thiết, góp phần giữ vững an ninh, trật tự, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền trên biển, đồng thời bảo đảm sự phát triển bền vững kinh tế biển hiện nay.

Kiểm tra bắn súng K54 ở Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3. Ảnh: Đức Định

Thời gian qua, tình hình tội phạm xảy ra trên vùng biển do Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 quản lý diễn ra phức tạp, tập trung chủ yếu có các nhóm tội buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, tội phạm ma tuý và tội phạm liên quan đến lĩnh vực thủy sản với nhiều phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi. Qua nghiên cứu, phân tích các vụ việc cho thấy các đối tượng phạm tội sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau và ngày một tinh vi, thường xuyên thay đổi để đối phó với các lực lượng chức năng, như sử dụng các tàu cá cải hoán để vận chuyển hàng lậu; lợi dụng đêm tối, thời tiết phức tạp, tập trung ở những khu vực biển giáp ranh để thực hiện hành vi phạm tội, đặc biệt thời gian gần đây các đối tượng phạm tội đã triệt để lợi dụng khoa học công nghệ để thực hiện hành vi phạm tội.

Những vấn đề mang tính thực tiễn này đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 cần phải không ngừng nâng cao năng lực, hiệu quả thực thi pháp luật trên biển nói chung và năng lực phòng ngừa tội phạm trên vùng biển do đơn vị quản lý nói riêng để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần giữ vững an ninh, an toàn biển đảo, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra. Yêu cầu cấp thiết này đã và đang được Đảng ủy Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 quán triệt thực hiện nghiêm túc với nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp, trong đó tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, xây dựng lực lượng vững mạnh về chính trị, tư tưởng

Xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ vững mạnh về chính trị, tư tưởng được coi là nhiệm vụ hàng đầu, là khâu then chốt, là yêu cầu thường xuyên, có ý nghĩa quan trọng để nâng cao năng lực, trình độ chỉ huy, hiệu quả thực thi pháp luật trên biển nói chung và năng lực phòng ngừa tội phạm nói riêng của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3. Do đặc thù môi trường thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 phải thường xuyên đương đầu với nguy hiểm khó lường và rủi ro cao trên biển. Đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân; nhạy bén về chính trị, có tinh thần cảnh giác cao để chống lại những âm mưu, thủ đoạn của các loại tội phạm. Vì vậy, Đảng ủy Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 rất coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ. Thường xuyên giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn biển, đảo nói riêng; bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, nâng cao ý chí khắc phục khó khăn, xây dựng ý thức tổ chức kỷ luật cho cán bộ, chiến sĩ.

Hai là, tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu công tác phòng ngừa tội phạm trong tình hình mới

Trong quá trình quy hoạch và xây dựng tổ chức, biên chế lực lượng Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 tinh, gọn, mạnh, chuyên nghiệp, cơ động nhanh đã luôn quán triệt nghiêm túc nguyên tắc mà Quân ủy Trung ương xác định: “Cảnh sát biển được tổ chức, chỉ huy thống nhất từ Bộ Tư lệnh đến đơn vị cơ sở”; quán triệt quan điểm: “Bảo đảm sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chủ tịch nước, Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đối với việc xây dựng Lực lượng Cảnh sát biển và công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh, an toàn vùng biển, đảo của Tổ quốc”; hệ thống tổ chức bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ huy thống nhất, thông suốt, nhanh chóng và có hiệu lực trong công tác thực thi pháp luật trên biển nói chung và trong công tác phòng ngừa tội phạm nói riêng. Với việc xây dựng tổ chức, biên chế phù hợp qua đó đã góp phần nâng cao năng lực thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao trong thời gian tới.

Ba là, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, chiến sĩ trong công tác phòng ngừa tội phạm

Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ là giải pháp mang tính chiến lược, lâu dài đối với yêu cầu phòng ngừa tội phạm của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3. Vì vậy, xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, liên tục, vừa là nhiệm vụ cấp bách, vừa là nhiệm vụ lâu dài và là trách nhiệm, nghĩa vụ của mọi cán bộ, chiến sĩ. Thời gian qua, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 đã tập trung vào một số nội dung: Xây dựng, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu, đồng bộ theo lộ trình hiện đại hóa trang bị, kỹ thuật của Cảnh sát biển. Đồng thời quan tâm, tạo điều kiện để cán bộ, nhân viên thuộc khối nghiệp vụ của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ thông qua việc cử người đi tham gia các khóa huấn luyện về chuyên môn, nghiệp vụ cũng như đào tạo dài hạn tại các trường, cơ sở giáo dục trong nước và nước ngoài nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phòng ngừa tội phạm trong tình hình mới. Nâng cao năng lực nắm, đánh giá, dự báo tình hình trên biển cho cán bộ, nhân viên trong đơn vị. Việc nắm chắc tình hình là bước khởi đầu quan trọng cho mọi hoạt động phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển. Để nắm chắc tình hình, cán bộ, nhân viên cần phải sử dụng thành thạo các biện pháp công tác, đặc biệt là biện pháp nghiệp vụ; kết hợp với tuần tra, kiểm tra, kiểm soát; đồng thời phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong nắm tình hình. Các thông tin thu thập được cần được phân tích, xử lý khoa học nhằm xác định bản chất, mức độ và xu hướng phát sinh các loại tội phạm trên biển. Điều này đòi hỏi cán bộ làm công tác phân tích, tổng hợp tình hình phải có chuyên môn vững vàng, có khả năng liên kết, so sánh, đối chiếu, phối kiểm với thông tin từ nhiều nguồn khác nhau,… Trên cơ sở nắm chắc tình hình, nghiên cứu, tổng hợp, phân tích, đánh giá, dự báo, kịp thời tham mưu với các cấp về chủ trương, giải pháp nhằm chủ động phòng ngừa, xử lý kịp thời, hiệu quả, đúng quy định pháp luật các vi phạm pháp luật trên biển.

Nâng cao kỹ năng thực hiện các biện pháp phòng ngừa tội phạm cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị và tập trung vào các kỹ năng như: công tác điều tra cơ bản, công tác xây dựng và sử dụng lực lượng bí mật, công tác sưu tra, công tác hiềm nghi, điều tra, xử lý tội phạm. Ngoài các kỹ năng về các biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ trên còn có các biện pháp phòng ngừa xã hội như biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật phục vụ phòng ngừa tội phạm; kỹ năng tham mưu xây dựng, hoàn thiện pháp luật phục vụ phòng ngừa tội phạm.

Bốn là, bảo đảm các điều kiện phục vụ công tác phòng ngừa tội phạm

Tiếp tục tham mưu cho Thủ trưởng Cảnh sát biển Việt Nam, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng đóng mới và bổ sung các gam tàu tuần tra có độ giãn nước lớn, có tính cơ động cao, hoạt động dài ngày ở những vùng biển xa, trong điều kiện thời tiết phức tạp. Kết hợp với việc áp dụng các thành tựu khoa học công nghệ mới như các hệ thống trạng bị kỹ thuật, hệ thống giám sát 83 THỰC TIỄN - KINH NGHIỆM TẠP CHÍ CẢNH SÁT BIỂN VIỆT NAM SỐ 36 (54)/2025 tàu thuyền, thiết bị bay không người lái để tăng khả năng giám sát và quản lý vùng biển mà đơn vị được giao quản lý. Qua đó cũng góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm trên biển của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3.

Đồng thời tham mưu, đề xuất với cơ quan chức năng có thẩm quyền điều chỉnh về chế độ tiền lương, phụ cấp, mật phí, kinh phí triển khai các hoạt động phòng ngừa tội phạm của Cảnh sát biển Việt Nam nói chung và lực lượng của Vùng Cảnh sát biển 3 nói riêng cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn, qua đó giúp động viên, khích lệ cán bộ, nhân nhiên trong hoạt động phòng ngừa tội phạm trên biển.

Năm là, nâng cao năng lực, hiệu quả trong hợp tác quốc tế về phòng ngừa tội phạm trên biển.

Những năm qua, Lực lượng Cảnh sát biển đã luôn thể hiện rõ là lực lượng có trách nhiệm của một quốc gia có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế trên lĩnh vực giữ gìn an ninh biển với việc Lực lượng Cảnh sát biển đại diện cho Chính phủ Việt Nam trong tổ chức chống cướp biển, cướp có vũ trang khu vực châu Á và tham gia các tổ chức Cảnh sát biển khu vực; đã ký quy chế phối hợp, thỏa thuận song phương với hầu hết các lực lượng thực thi pháp luật ở khu vực ASEAN và các quốc gia lớn như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ,... Thông qua việc hợp tác quốc tế đã giúp Cảnh sát biển Việt Nam nói chung và Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 nói riêng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ về công tác phòng ngừa tội phạm trên biển thông qua các hoạt động tập huấn, trao đổi kinh nghiệm, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ, chuyển giao các trang bị, phương tiện hiện đại của các nước tiên tiến trên thế giới giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát các vùng biển được giao, qua đó góp phần nâng cao năng lực phòng ngừa tội phạm trên biển của các lực lượng chức năng trong Cảnh sát biển Việt Nam.

Trong những năm tới, việc nâng cao năng lực phòng ngừa tội phạm của Cảnh sát biển Việt Nam nói chung và Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 nói riêng có những thuận lợi cơ bản nhưng cũng phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức mới. Các vấn đề an ninh phi truyền thống cũng như cuộc cách mạng khoa học - công nghệ sẽ làm nảy sinh nhiều vấn đề mới, tác động mạnh mẽ cả tích cực lẫn tiêu cực đến năng lực phòng ngừa tội phạm trên biển, từ đó đòi hỏi lực lượng chức năng của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 phải có biện pháp ứng phó thích hợp. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng và Thủ trưởng Cảnh sát biển Việt Nam; sự phối hợp, hiệp đồng của các lực lượng và sự giúp đỡ hiệu quả của các cấp, các bộ, ngành. Đây chính là những nhân tố quan trọng bảo đảm cho lực lượng chức năng của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 có đủ khả năng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới./.

Trung tá NGUYỄN VĂN TỚI

Trợ lý, Phòng Hướng dẫn điều tra xử lý/ Cục Nghiệp vụ và Pháp luật Cảnh sát biển