(Canhsatbien.vn) - 

Sự cần thiết phối hợp hoạt động giữa Cảnh sát biển và các đơn vị Bộ Công an xuất phát từ yêu cầu tăng cường sức mạnh tổng hợp để bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới. Đặc biệt, trước diễn biến phức tạp của tình hình vi phạm, tội phạm trên biển hiện nay, mối quan hệ phối hợp này càng là yêu cầu khách quan và cấp thiết.

Thời gian qua, tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp. Để khẳng định “chủ quyền” ở Biển Đông theo yêu sách “đường chín đoạn”, nước ngoài đã đẩy mạnh và thực hiện đồng bộ, quyết liệt các biện pháp về chính trị, ngoại giao, hành chính, pháp lý,… nhằm quyết tâm thực hiện ý đồ “độc chiếm Biển Đông”. Trên thực địa, nước ngoài tiếp tục gia tăng các hoạt động quân sự, “chấp pháp”, khai thác kinh tế biển; xây dựng, hoàn thiện các công trình, cơ sở hạ tầng trên các cấu trúc đá chiếm đóng trái phép ở quần đảo Hoàng Sa và một số đảo thuộc quần đảo Trường Sa/Việt Nam. Các hoạt động này đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và các lợi ích quốc gia trên biển của Việt Nam, đi ngược lại với nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Đặc biệt, ngay sau khi Tòa trọng tài Thường trực quốc tế (PCA) ra phán quyết về vụ kiện của Philippine đối với Trung Quốc ở Biển Đông, ở nhiều cấp khác nhau, Trung Quốc đều phản đối phán quyết của Tòa với khẩu hiệu ba không: “không công nhận, không thừa nhận, không thực thi”. Chính những điều này, cùng với tác động của các nước lớn khác, đã làm cho vấn đề tranh chấp chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và tình hình an ninh ở Biển Đông vốn đã phức tạp, nhạy cảm, khó lường thì nay lại càng phức tạp, nhạy cảm, khó lường hơn. Bên cạnh đó, hoạt động tội phạm, vi phạm pháp luật vẫn diễn ra ở nhiều khu vực biển, có thời điểm diễn biến phức tạp, nhất là ở vùng biển Đông Bắc và Tây Nam. Các loại tội phạm, vi phạm thường thấy là: tàu thuyền nước ngoài vi phạm quy định khi qua lại vô hại trong lãnh hải Việt Nam, hành trình hoặc neo đậu trái phép ở vùng nội thủy của Việt Nam, đánh bắt hải sản, nghiên cứu biển trái phép; tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài đánh bắt hải sản trái phép; tội phạm về ma túy; cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền; buôn lậu xăng, dầu, khoáng sản, thuốc lá điếu, gia cầm… Phương thức, thủ đoạn của tội phạm, vi phạm rất tinh vi và liên tục thay đổi; tính chất hoạt động manh động, nhất là các đối tượng thực hiện hành vi cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền, buôn lậu thuốc lá, xăng, dầu trên biển. Thời gian qua, Lực lượng Cảnh sát biển (LL CSB) đã ghi nhận có 2 người chết, 4 người bị thương do hành vi của bọn cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền gây ra; thu 01 khẩu súng tiểu liên cùng 17 viên đạn của đối tượng buôn lậu dầu; thu 2 xuồng cao tốc (1.000 CV) của đối tượng buôn lậu thuốc lá điếu và nhiều hung khí, vũ khí của nhóm tội phạm về ma túy.

Nhận thức được vị trí, ý nghĩa to lớn của công tác phối hợp giữa các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán; bảo vệ an ninh, lợi ích quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn trên các vùng biển, đảo của Việt Nam và nhằm tạo nên sức mạnh tổng hợp trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mỗi đơn vị, những năm qua, cấp ủy, chỉ huy các cấp của CSB luôn quan tâm, chú trọng thực hiện có nền nếp, hiệu quả công tác phối hợp với các cơ quan, đơn vị và các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, nhất là Công an các địa phương ven biển. Trong đó, đặc biệt coi trọng việc xây dựng các quy chế, kế hoạch, chương trình hành động, phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị CSB với các cơ quan, đơn vị Công an nhân dân các cấp theo đúng quy định tại Nghị định số 77/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010 của Chính phủ về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng. Trong công tác phối hợp, đã bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp, lấy hiệu quả thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích quốc gia; giữ gìn an ninh, trật tự an toàn trên biển làm hàng đầu; không phô trương, hình thức, lấy lệ. Nội dung, hình thức phối hợp hoạt động phong phú, đa dạng, theo đúng thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ, sát với thực tiễn và điều kiện cụ thể của mỗi cơ quan, đơn vị; công tác phối hợp không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; kịp thời báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo có thẩm quyền về các vấn đề nhạy cảm, phức tạp trước khi triển khai kế hoạch, nội dung phối hợp cụ thể; quá trình phối hợp đảm bảo an toàn về mọi mặt, nhất là về con người, vũ khí trang bị, tài liệu và các biện pháp nghiệp vụ. Hiện tại, BTL CSB đang xúc tiến ký Quy chế phối hợp hoạt động với Tổng cục An ninh và Tổng cục Cảnh sát. Trên lĩnh vực đào tạo, xây dựng lực lượng, BTL CSB cũng đã ký kế hoạch phối hợp trong đào tạo, nghiên cứu thực tiễn với Học viện Cảnh sát nhân dân. Các học viện, nhà trường Công an nhân dân đã giúp đào tạo, bồi dưỡng cho hàng trăm lượt cán bộ CSB có trình độ cử nhân, thạc sĩ Luật học và bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ cho cán bộ tàu (thuyền trưởng, thuyền phó) CSB. Các đơn vị CSB đã tổ chức nhiều chuyến tàu đưa hàng trăm lượt cán bộ, học viên, chiến sĩ các học viện, nhà trường, đơn vị Công an đi nghiên cứu thực tiễn, nắm tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật trên các vùng biển của Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực quần đảo Trường Sa và vùng đặc quyền kinh tế phía Tây Nam. Đồng thời, BTL CSB đã tham gia đóng góp ý kiến vào nhiều văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Công an chủ trì soạn thảo, bảo đảm tiến độ, sát với thực tiễn công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh, đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển trong tình hình mới. Ở cấp cơ sở, các đơn vị trực thuộc BTL CSB đã ký quy chế, kế hoạch phối hợp với Công an nhiều tỉnh, thành phố ven biển. Các quy chế, kế hoạch phối hợp luôn được hai bên duy trì thực hiện nghiêm túc, có nền nếp, hiệu quả, định kỳ hoặc theo vụ việc, được hai bên tổ chức sơ, tổng kết, qua đó kịp thời đánh giá, rút kinh nghiệm, góp phần đưa công tác phối hợp giữa hai lực lượng bảo đảm thường xuyên, liên tục, có kết quả tốt. Các cơ quan thông tấn, báo chí của Lực lượng Công an nhân dân đã phối hợp chặt chẽ với LL CSB đưa nhiều tin, bài, ảnh, phóng sự, tuyên truyền khá toàn diện về kết quả các mặt công tác của CSB. Qua đó, đã kịp thời cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ CSB thêm quyết tâm hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Với sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, liên tục, kịp thời, từ năm 2015 đến nay, các cơ quan, đơn vị CSB và cơ quan, đơn vị Công an nhân dân đã phối hợp, trao đổi trên 3.500 tin có giá trị, liên quan trực tiếp đến an ninh, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nắm, đánh giá, dự báo tình hình trên biển được sát, đúng, phục vụ hiệu quả công tác tham mưu, đề xuất, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống. Hai bên đã phối hợp đấu tranh, triệt phá trên 150 chuyên án, vụ án về ma túy, bắt giữ trên 500 người, thu hàng nghìn bánh heroin, trên 500.000 viên ma túy tổng hợp, 45 kg ma túy đá và nhiều tang vật, tài liệu quan trọng khác. Phối hợp điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật 15 vụ buôn lậu, mua bán, vận chuyển hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ với giá trị hàng hóa trên 50 tỷ đồng và 01 vụ cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền, bắt 08 đối tượng cướp biển người nước ngoài… Với những kết quả đã đạt được, trong những năm qua, công tác phối hợp giữa CSB với các đơn vị Bộ Công an trong bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, trật tự an toàn trên các vùng biển đảo của Tổ quốc luôn được lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đánh giá cao và ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất. Bên cạnh những kết quả đã đạt được là chủ yếu, công tác phối hợp giữa CSB với các đơn vị Công an trong bảo vệ chủ quyền, an ninh, giữ gìn trật tự an toàn trên các vùng biển, đảo vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, chưa tương xứng với điều kiện và khả năng của mỗi bên, đặc biệt là trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; trong việc phát động phong trào toàn dân, nhất là ngư dân ven biển tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới theo Chỉ thị 01/CT-TTg ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ; trong công tác điều tra cơ bản, xác định địa bàn xã, phường, thị trấn ven biển trọng điểm về tội phạm, vi phạm pháp luật để cùng tập trung đấu tranh, ngăn chặn, bảo đảm tính thường xuyên, liên tục từ biển vào bờ và ngược lại; phối hợp trao đổi trong hợp tác quốc tế chưa nhiều, chưa chặt chẽ, chưa có cơ chế cụ thể nên hiệu quả còn thấp.... Thời gian tới, tình hình trên hướng biển tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Mặc dù PCA đã ra phán quyết (ngày 12/7/2016) vụ Philippine kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông, có tác động to lớn đến nhận thức chung của khu vực, thế giới về các tranh chấp, tính chất pháp lý của các tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông. Tuy nhiên, phán quyết của Tòa không được Trung Quốc “công nhận, thừa nhận và thực thi”. Đây có thể là nguyên nhân tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ngờ, khó lường mà mỗi quốc gia quanh Biển Đông hiện chưa thể đánh giá, dự báo hết được. Do vậy, Biển Đông vẫn sẽ là “điểm nóng” thu hút sự quan tâm đặc biệt của thế giới. Những hành động của các nước, nhất là các nước lớn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, an ninh, lợi ích quốc gia trên biển của Việt Nam. Cùng với đó, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển vẫn có chiều hướng phức tạp, nghiêm trọng hơn cả về mức độ, quy mô và tính chất. Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ của Lực lượng CSB càng trở nên nặng nề, khó khăn, phức tạp hơn. Chính vì vậy, việc phối hợp chặt chẽ giữa CSB với các cục nghiệp vụ, các đơn vị Bộ Công an sẽ là sự hỗ trợ to lớn, giúp tăng cường đáng kể về nghiệp vụ và kinh nghiệm đối với Lực lượng CSB còn non trẻ, đang trên bước đường xây dựng, trưởng thành và trước nhiệm vụ nặng nề, khó khăn mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Để tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp giữa CSB với các đơn vị của Bộ Công an trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh, giữ gìn trật tự an toàn trên các vùng biển, đảo, đề nghị cần tập trung nghiên cứu, thực hiện tốt một số nội dung sau: Một là, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị CSB và Công an, nhất là Công an các tỉnh, thành phố ven biển phải thường xuyên quan tâm, chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị định số 77/2010/ NĐ-CP ngày 12/7/2010 của Chính phủ về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội và Thông tư liên tịch số 07 giữa hai Bộ cũng như quy chế, kế hoạch phối hợp cụ thể đã được hai bên ký kết. Quá trình phối hợp, phải đặc biệt chú trọng đến hiệu quả công tác phối hợp, không phô trương, hình thức; chú trọng công tác sơ, tổng kết mỗi giai đoạn hoặc sau mỗi chuyên án, vụ án cụ thể nhằm rút ra bài học kinh nghiệm, tìm ra các giải pháp, nội dung, hình thức phối hợp phù hợp, hiệu quả hơn. Hai là, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của thủ trưởng hai Bộ, BTL CSB và Tổng cục An ninh, Tổng cục Cảnh sát/Bộ Công an cần nhanh chóng nghiên cứu, ký kết các quy chế, kế hoạch phối hợp nhằm cụ thể các nội dung phối hợp, bảo đảm quy định rõ về cơ chế, nội dung, hình thức phối hợp, trách nhiệm của các bên và các vấn đề liên quan, tạo hành lang pháp lý cho các cơ quan, đơn vị CSB và Công an nhân dân trong triển khai thực hiện công tác phối hợp giữa hai lực lượng. Đồng thời, rà soát, chỉ đạo các BTL Vùng CSB sớm hoàn thành việc ký kết quy chế, kế hoạch phối hợp với Công an các tỉnh, thành phố ven biển, nghiên cứu góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh, giữ gìn trật tự an toàn trên các vùng biển, đảo và địa bàn có liên quan thuộc phạm vi các đơn vị quản lý. Ba là, các cơ quan Công an và CSB cùng tăng cường hơn nữa công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương ven biển nhằm đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, nhất là ngư dân. Qua đó, để nhân dân, ngư dân nắm được quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tự giác chấp hành pháp luật khi hoạt động trên biển, không tham gia tiếp tay, bao che cho tội phạm, đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật trên biển; không vi phạm vùng biển nước ngoài, gây phức tạp tình hình an ninh, trật tự trên biển, ảnh hưởng đến quan hệ đối ngoại của Việt Nam với các nước; chủ động phát hiện các hành vi vi phạm vùng biển Việt Nam của tàu thuyền nước ngoài, tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác trên biển, kịp thời thông báo ngay cho LL CSB hoặc Lực lượng Công an nhân dân để có biện pháp, phương án xử lý theo đúng chủ trương, đối sách và pháp luật. Với hàng triệu ngư dân ngày đêm hoạt động trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc, khi các lực lượng chức năng cùng phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho họ thì đây thực sự là một động lực to lớn, là nhân tố chính trong đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Bốn là, các cơ quan, đơn vị thuộc hai lực lượng cần đẩy mạnh phối hợp trong công tác nắm, trao đổi, đánh giá, dự báo tình hình liên quan đến chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, an ninh, lợi ích quốc gia trên biển theo đúng chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao; kịp thời phối hợp tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chỉ đạo xử lý tình hình theo đúng chủ trương, đối sách, pháp luật; sử dụng lực lượng hợp lý, kiên trì, kiên quyết đấu tranh, bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, an ninh, lợi ích quốc gia trên biển bằng biện pháp pháp luật, hòa bình, góp phần quan trọng vào việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác, phát triển ở trên biển. Năm là, các cơ quan, đơn vị của CSB và các cục nghiệp vụ của Bộ Công an cần chú trọng phối hợp làm tốt công tác điều tra cơ bản, xác định tuyến, địa bàn trọng điểm có liên quan trực tiếp an ninh, trật tự trên biển để cùng lập kế hoạch, phương án đấu tranh, ngăn chặn theo đúng chức năng, nhiệm vụ của mỗi lực lượng và thẩm quyền đã được pháp luật quy định, bảo đảm an toàn về mọi mặt. Đặc biệt, chú trọng phối hợp đấu tranh, xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền, tội phạm về ma túy, buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép trên biển; các đối tượng, đường dây môi giới đưa tàu cá và ngư dân Việt Nam sang vùng biển nước ngoài hoạt động trái phép. Sáu là, tăng cường phối hợp trong hoạt động hợp tác quốc tế để đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm trên tuyến biển. Nhất là tại các cơ chế hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm ma túy, tội phạm về buôn lậu giữa Lực lượng Công an các nước ASEAN, ASEAN với Trung Quốc, thông qua Interpol. Qua công tác phối hợp trong hoạt động hợp tác quốc tế để góp phần nâng cao hơn nữa vị thế, uy tín của lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam và hiệu quả công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh, duy trì thực thi pháp luật trên biển, đặc biệt là ở các tuyến, vùng biển trọng điểm về tội phạm, vi phạm pháp luật có liên quan đến yếu tố nước ngoài. Bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, an ninh, lợi ích quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn trên biển là nhiệm vụ thiêng liêng nhưng cũng hết sức nặng nề, đòi hỏi LL CSB và các cơ quan, đơn vị Công an nhân dân cần phải tăng cường hơn nữa công tác phối hợp, cùng nhau trao đổi thông tin để nắm chắc tình hình, chủ động đề ra các biện pháp, cả trước mắt và lâu dài mới có thể giải quyết một cách thỏa đáng những tình huống quốc phòng, an ninh; phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh và giữ gìn trật tự, an toàn trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc./.

Thiếu tướng, TS. Nguyễn Quang Đạm - Tư lệnh Cảnh sát biển