17/11/2025 03:38:00 PM
(Canhsatbien.vn) -
Huấn luyện chiến đấu (HLCĐ) kết hợp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của tàu Cảnh sát biển là một trong những nội dung trọng tâm nhằm mục đích bảo đảm cho tàu Cảnh sát biển vừa hoàn thành nhiệm vụ được giao mà vẫn hoàn thành nội dung, chương trình huấn luyện chiến đấu trong năm chất lượng, hiệu quả. Đây là nội dung huấn luyện sát thực tế kết hợp khi thực hiện nhiệm vụ trên biển, nâng cao khả năng xử trí các tình huống trong thực thi pháp luật và bảo vệ chủ quyền biển, đảo, tạo sức mạnh tổng hợp của đơn vị tàu Cảnh sát biển. Bài viết đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng HLCĐ kết hợp quá trình thực hiện nhiệm vụ của tàu Cảnh sát biển.
Tàu CSB 8004/Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 1 hạ xuồng thực hiện nhiệm vụ diễn tập tìm kiếm cứu nạn với Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản.
Huấn luyện chiến đấu kết hợp là một trong những nội dung quan trọng nhằm mục đích giải quyết những nội dung huấn luyện sát với yêu cầu nhiệm vụ trên biển. Mặt khác, các đơn vị tàu Cảnh sát biển thường xuyên phải thực hiện nhiệm vụ trên biển do đó thời gian bố trí cho nhiệm vụ HLCĐ thường không đảm bảo nên HLCĐ kết hợp là yêu cầu khách quan cũng như phát huy tinh thần đổi mới trong huấn luyện, phù hợp phương châm HLCĐ sát với thực tế chiến trường góp phần nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu trong mọi tình huống, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong những năm qua, thực hiện đột phá của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển về công tác huấn luyện: “Truyền thụ kinh nghiệm, cấp trên dạy cấp dưới, chỉ huy dạy đơn vị” các đơn vị tàu Cảnh sát biển đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ HLCĐ với đầy đủ nội dung, chương trình huấn luyện cho các đối tượng theo quy định; tổ chức huấn luyện đạt và vượt các chỉ tiêu được giao, đặc biệt là đã kết hợp tốt nhiệm vụ HLCĐ khi thực hiện nhiệm vụ trên biển.
Thời gian qua bên cạnh những thuận lợi, sự quyết tâm của cấp ủy, chỉ huy các cấp, công tác HLCĐ vẫn còn có một số vấn đề khó khăn như: Nhiệm vụ trên giao ngày càng nặng nề; tinh hình trên biển có nhiều diễn biến phức tạp; các đơn vị tàu Cảnh sát biển có nhiều chủng loại, luôn hoạt động phân tán; kinh nghiệm trong HLCĐ kết hợp quá trình thực hiện nhiệm vụ dài ngày trên biển còn chưa nhiều; công tác xây dựng và thông qua kế hoạch HLCĐ cho tàu trước khi đi biển có đơn vị chưa thành nền nếp. Thời gian tới, để đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác huấn luyện theo hướng thực chất, coi trọng huấn luyện sát với thực tiễn hoạt động trên biển, nhóm tác giả đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng HLCĐ kết hợp quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển như sau:
Một là, phát huy vai trò trách nhiệm của cấp uỷ Đảng, người chỉ huy trong lãnh đạo nội dung huấn luyện chiến đấu kết hợp khi tàu thực hiện nhiệm vụ trên biển
Đây là biện pháp quan trọng hàng đầu, có ý nghĩa chỉ đạo, định hướng cho toàn bộ quá trình thực hiện nhiệm vụ. Trước hết, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải có Nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về công tác HLCĐ kết hợp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, xác định đây là nội dung đột phá trong HLCĐ, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Trước hết, cần phải giáo dục nâng cao nhận thức cho mọi quân nhân về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác HLCĐ kết hợp, tập trung công tác giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ tàu, ngành gắn với tác phong chỉ huy, khả năng điều hành huấn luyện của đội ngũ cán bộ tàu, ngành và trưởng các vị trí; tăng cường quán triệt, chấp hành nghiêm túc các quy tắc, chỉ thị của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển về công tác bảo đảm an toàn khi tổ chức HLCĐ kết hợp với thực hiện nhiệm vụ trên biển. Mặt khác, phải tổ chức quán triệt đầy đủ mệnh lệnh, chỉ thị của các cấp về công tác HLCĐ kết hợp cho cán bộ, chiến sĩ, xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, nội dung cơ bản, đặc biệt là các chỉ tiêu yêu cầu cần đạt được; gắn trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện; triển khai đồng bộ nhiều biện pháp lãnh đạo và xây dựng đầy đủ kế hoạch huấn luyện, tổ chức phê duyệt chặt chẽ; thực hiện tốt khâu kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị thực hiện nhiệm vụ HLCĐ sát với nhiệm vụ đi biển của tàu; phát huy tinh thần đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện cho mọi đối tượng, chú trọng huấn luyện cơ bản, tập huấn, bồi dưỡng cán bộ kết hợp với nâng cao khả năng tự nghiên cứu, học tập; nâng cao mức độ làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới; huấn luyện thực chất, chống bệnh thành tích trong huấn luyện.
Để nâng cao chất lượng HLCĐ kết hợp trên biển lãnh đạo, chỉ huy các cấp phải tập trung lãnh đạo đổi mới công tác huấn luyện theo hướng coi trọng huấn luyện thực tế, sát với tình huống trong thực hiện nhiệm vụ. Vì vậy, cấp uỷ, chỉ huy các cấp phải xác định tốt vị trí, vai trò của giai đoạn HLCĐ kết hợp thực hiện nhiệm vụ trên biển. Đây là thời cơ thuận lợi nhất cho việc xây dựng ý chí quyết tâm, rèn luyện sức chịu đựng sóng gió và cũng là thời cơ tốt nhất để truyền thụ kinh nghiệm cho cán bộ, chiến sĩ nhất là cán bộ tàu, ngành có nhiều trải nghiệm trong thực hành xử lý các tình huống pháp luật về an ninh, trật tự an toàn trên biển; thực hành các Bảng bố trí chiến đấu trong mọi điều kiện thời tiết; tổ chức cho cán bộ tàu, ngành học luồng trong điều kiện đêm tối, thời tiết xấu; kết hợp khảo sát luồng ở những khu vực phức tạp; thực hành các quy tắc đảm bảo an toàn,... Trên cơ sở đó tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ HLCĐ được giao.
Hai là, làm tốt công tác chuẩn bị nội dung huấn luyện chiến đấu kết hợp trước khi tàu đi biển thực hiện nhiệm vụ
Làm tốt công tác chuẩn bị mọi mặt cho tàu Cảnh sát biển đi biển thực hiện nhiệm vụ trên biển nói chung và thực hiện nhiệm vụ HLCĐ kết hợp trên biển nói riêng là những nội dung cơ bản, quyết định việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị trọng tâm của đơn vị tàu Cảnh sát biển, đây cũng là cơ sở bảo đảm cho người chỉ huy thực hiện có hiệu quả các bước tiếp theo trong quá trình HLCĐ trên biển. Khi nhận nhiệm vụ, chỉ huy tàu Cảnh sát biển phải quán triệt nắm chắc nhiệm vụ trên giao; trao đổi, thống nhất nội dung, phương pháp tổ chức thực hiện nhiệm vụ với cấp ủy; phân công chỉ huy phụ trách các mặt công tác; chuẩn bị nội dung để phổ biến nhiệm vụ cho chỉ huy các ngành, bộ phận thuộc quyền; căn cứ vào tình hình thực tế tại khu vực biển tàu hoạt động để xây dựng kế hoạch HLCĐ đảm bảo khoa học, phù hợp giữa nội dung và thời gian của nhiệm vụ đi biển và nhiệm vụ huấn luyện; lấy việc hoàn thành nhiệm vụ của chuyến đi biển làm cơ sở để xác định nội dung cơ bản của HLCĐ kết hợp nhiệm vụ. Để đạt được mục tiêu trên, trước khi rời bến làm nhiệm vụ người chỉ huy đơn vị tàu Cảnh sát biển cần chỉ đạo các tàu lập kế hoạch HLCĐ phù hợp với kế hoạch thực hiện nhiệm vụ được giao của tàu. Đây là nội dung cốt lõi quyết định công tác HLCĐ kết hợp quá trình tàu hoạt động trên biển. Kế hoạch HLCĐ phải dự kiến được những tình huống xảy ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển, đề ra biện pháp xử trí phù hợp, kịp thời hiệu chỉnh khi tình hình thay đổi; nội dung phải phù hợp với nhiệm vụ chuyến biển và giai đoạn huấn luyện,
Căn cứ vào kế hoạch thực hiện nhiệm vụ chiến đấu được giao; yêu cầu HLCĐ kết hợp; khả năng của đơn vị; tình hình khu vực, khí tượng thuỷ văn. Trên cơ sở chỉ thị, hướng dẫn về công tác HLCĐ cấp trên, người chỉ huy đơn vị tàu Cảnh sát biển chỉ đạo đơn vị cấp mình soạn thảo đầy đủ các kế hoạch HLCĐ kết hợp theo đúng quy định của công tác tham mưu huấn luyện; tổ chức huấn luyện, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhất là bồi dưỡng phương pháp điều hành, duy trì công tác HLCĐ phù hợp với thực tiễn thực hiện nhiệm vụ trên biển. Nội dung của kế hoạch HLCĐ kết hợp tập trung nội dung còn yếu, còn thiếu, phù hợp với nhiệm vụ được giao, coi trọng huấn luyện xử lý tình huống kết hợp với xây dựng bản lĩnh vững vàng và khả năng linh hoạt, chủ động khi có tình huống; tăng cường huấn luyện đêm, thời tiết xấu và huấn luyện hiệp đồng. Trong kế hoạch xác định rõ thời gian, khu vực và tình huống sát với các tình huống chiến đấu để huấn luyện; nội dung huấn luyện toàn tàu, biên đội tàu phải kết hợp với huấn luyện sĩ quan và nhân viên chuyên môn kỹ thuật, căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm của tàu để xây dựng tình huống để huấn luyện. Tập trung vào các nội dung cơ bản như: huấn luyện các bảng bố trí chiến đấu; các hình thức chiến thuật, kỹ năng xử lý tình huống trong trực canh trên biển của kíp tàu; thực hành nghiệp vụ Cảnh sát biển trong thực thi pháp luật trên biển (tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm,...).
Xác định quá trình HLCĐ kết hợp trên biển là thời cơ và điều kiện tốt nhất cho lực lượng tàu Cảnh sát biển đạt đến khả năng làm chủ chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu đột phá đã xác định. Vì vậy phải tập trung huấn luyện các nội dung chuyên sâu về kỹ thuật, chiến thuật, nghiệp vụ Cảnh sát biển cho sĩ quan, nhân viên chuyên môn kỹ thuật và huấn luyện hiệp đồng biên đội giải quyết các nhiệm vụ trên biển. Tập trung các nội dung cơ bản như: Huấn luyện phương pháp dự báo, đánh giá đúng tình hình khu vực và thời tiết, khí tượng, thuỷ văn; khả năng dẫn tàu trong các khu vực biển có địa hình phức tạp; phương pháp trinh sát nắm tình hình trên biển; huấn luyện các hình thức chiến thuật biên đội tàu; thực hành xử trí các tình huống thông tin liên lạc; huấn luyện hiệp đồng với các lực lượng trong cứu hộ, cứu nạn trên biển,… Ngoài ra, trước khi đi biển các tàu phải xây dựng kế hoạch bảo đảm an toàn trên các mặt công tác, chú trọng an toàn trong HLCĐ kết hợp, trên cơ sở đó tổ chức quán triệt các kế hoạch đến từng cán bộ, chiến sĩ; đảm bảo tốt vật chất huấn luyện trong quá trình HLCĐ kết hợp trên biển.
Ba là, thực hiện nghiêm kế hoạch huấn luyện chiến đấu kết hợp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ
Thực tiễn công tác HLCĐ thời gian qua cho thấy, muốn nâng cao chất lượng HLCĐ kết hợp thực hiện nhiệm vụ trên biển trước hết người chỉ huy tàu Cảnh sát biển phải tổ chức duy trì đúng, đủ thời gian, nội dung của kế hoạch HLCĐ kết hợp đã được phê duyệt. Khi nhiệm vụ chiến đấu thay đổi phải nhanh chóng hiệu chỉnh kế hoạch HLCĐ cho phù hợp với thực tiễn. Mặt khác, phải mạnh dạn đổi mới phương pháp huấn luyện theo phương pháp tích cực, sáng tạo, phù hợp với nhiệm vụ của tàu. Trong đó, nội dung HLCĐ được kết hợp vào từng tình huống thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của tàu. Muốn đạt được ý định đó người chỉ huy phải đổi mới phương pháp bằng cách trước khi đi biển giao nội dung cho người học để nghiên cứu, tìm hiểu trước, sau đó tại thời
điểm huấn luyện thực tế trên biển, người dạy căn cứ vào nhiệm vụ đang thực hiện và kế hoạch huấn luyện đã xây dựng; trên cơ sở các tình huống cụ thể người học trên cương vị, chức trách của mình tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao kết hợp giải quyết vấn đề huấn luyện. Hình thức huấn luyện này đặt ra yêu cầu cho cán bộ tàu, ngành (người dạy) ở từng tình huống phải nghiên cứu sâu về nội dung nhiệm vụ và nội dung huấn luyện kết hợp, chuẩn bị tình huống trước khi bước vào huấn luyện, còn người học phải nghiên cứu trước nội dung để chủ động xử trí tình huống đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ của tàu và đạt yêu cầu HLCĐ kết hợp trên biển.
Đối với huấn luyện nhân viên chuyên môn kỹ thuật cần phân loại đối tượng để tổ chức huấn luyện cho phù hợp (huấn luyện cơ bản cho các đối tượng thời gian công tác dưới 5 năm nắm chắc được tính năng kỹ chiến thuật, nguyên lý hoạt động, khai thác, vận hành vũ khí trang bị kỹ thuật đúng quy trình kỹ thuật và bảo đảm an toàn; huấn luyện làm chủ chuyên sâu cho đối tượng thời gian công tác trên 5 năm và trên 10 năm). Chủ động điều chỉnh nội dung huấn luyện phù hợp, sát đối tượng (yếu nội dung nào, tăng cường huấn luyện nội dung đó). Trong từng nội dung huấn luyện người chỉ huy trực tiếp điều hành đơn vị thực hiện nhiệm vụ vừa theo dõi và điều chỉnh nội dung, phương pháp của người dạy và người học cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ; tổ chức đánh giá kết quả trên cơ sở kết quả thực hiện nhiệm vụ, từ đó nâng cao chất lượng huấn luyện trong đơn vị.
Duy trì nghiêm các biện pháp bảo đảm an toàn trong HLCĐ kết hợp trên biển trước hết phải thường xuyên quán triệt nghiêm túc kế hoạch bảo đảm an toàn trong huấn luyện và các chỉ thị, hướng dẫn của trên về thực hiện quy tắc an toàn trong huấn luyện và thực hành khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật. Trước khi vào huấn luyện phải kiểm tra công tác chuẩn bị về con người và vũ khí trang bị kỹ thuật. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của chỉ huy tàu, ngành về việc chấp hành quy tắc bảo đảm an toàn huấn luyện trong từng tình huống. Khi thực hiện các nhiệm vụ có liên quan đến công tác an toàn, người chỉ huy đơn vị phải kiểm tra, đánh giá hết các nguy cơ mất an toàn; tổ chức chỉ huy chặt chẽ, giao nhiệm vụ cụ thể trước khi thực hiện nhiệm vụ và dự kiến được các nguy cơ mất an toàn, biện pháp phòng ngừa cụ thể cho bộ đội nắm vững.
Bốn là, cần chú trọng công tác đánh giá, tổ chức rút kinh nghiệm sau khi kết thúc nhiệm vụ
Công tác đánh giá, rút kinh nghiệm sau khi hoàn thành nhiệm vụ là một nội dung quan trọng trong quá trình HLCĐ nói chung và HLCĐ kết hợp thực hiện nhiệm vụ trên biển nói riêng. Mục đích nhằm phát huy dân chủ của người học trong huấn luyện, khắc phục kịp thời những hạn chế khuyết điểm trong huấn luyện, nhân rộng điển hình làm nòng cốt cho công tác HLCĐ. Đây cũng là cơ sở để người chỉ huy và cơ quan hiệu chỉnh, bổ sung nội dung, hình thức huấn luyện cho quá trình thực hiện nhiệm vụ tiếp theo. Đối với đội ngũ sĩ quan, quá trình HLCĐ kết hợp trên biển là cơ sở thực tiễn để cấp uỷ, chỉ huy các cấp đánh giá trình độ chuyên môn, kỹ năng chỉ huy và xử lý tình huống sát thực nhất, là một trong những cơ sở để xem xét phát hiện nguồn cán bộ để bồi dưỡng, đề xuất với Thường vụ Đảng ủy cấp trên xem xét đề bạt, bổ nhiệm cán bộ đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao. Công tác đánh giá, rút kinh nghiệm được thực hiện từ vị trí chiến đấu đến cấp Hải đoàn tàu. Trước hết là rút kinh nghiệm riêng của từng vị trí chiến đấu, từng ngành và toàn tàu, nội dung rút kinh nghiệm cấp này đòi hỏi phải cụ thể, chi tiết, đánh giá được những điểm còn tồn tại đưa ra nhận xét cụ thể, sửa sai kịp thời từng vị trí chiến đấu để từng cá nhân rút kinh nghiệm thực hành thao tác và xử lý tình huống tốt hơn. Giai đoạn tiếp theo là rút kinh nghiệm việc chỉ huy điều hành của người chỉ huy và sự hướng dẫn của cơ quan tham mưu Hải đoàn đối với tàu, đây là giai đoạn cần đánh giá, rút kinh nghiệm một cách tổng quát hơn, tập trung vào các nội dung chính như: công tác chuẩn bị, ý thức của bộ đội trong xử lý các tình huống; công tác bảo đảm an toàn trong huấn luyện; công tác phối hợp, hiệp đồng trong biên đội và các lực lượng tham gia thực hiện nhiệm vụ trên biển,…
Nâng cao chất lượng HLCĐ nói chung và HLCĐ kết hợp với thực hiện nhiệm vụ trên biển là nhiệm vụ thường xuyên, đặc biệt quan trọng của các đơn vị tàu Cảnh sát biển khi hoạt động trên biển và là cơ sở phát huy tốt phương châm huấn luyện sát thực tiễn trong huấn luyện. Phát huy đầy đủ sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, trước hết là vai trò tiền phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong công tác HLCĐ, giáo dục chính trị. Chất lượng HLCĐ kết hợp góp phần quyết định trực tiếp đến khả năng sẵn sàng chiến đấu và hoàn thành nhiệm vụ chính trị trọng tâm của mỗi đơn vị, đây cũng là yêu cầu khách quan đối với đơn vị tàu Cảnh sát biển trong quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển. Vì vậy, đòi hỏi các cấp ủy, chỉ huy và toàn thể cán bộ, chiến sĩ phải có nhận thức đầy đủ và sâu sắc, luôn luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp, tăng cường chuyên môn hóa, đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả, nâng cao toàn diện khả năng sẵn sàng chiến đấu, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, trước hết là vai trò tiền phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong công tác HLCĐ, giáo dục chính trị đáp ứng yêu cầu thực thi pháp luật và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới./.
Thượng tá, ThS. VÕ CÁT KHÁNH
Khoa Cảnh sát biển/Học viện Hải quân
Thượng tá, ThS. TRẦN ĐỨC THIỆN
Khoa Chỉ huy - Tham mưu/Học viện Hải quân